Cable pooling: wind, zon en opslag op één aansluiting

Voor de transitie naar duurzame energie leveren zonnepanelen en windmolens duurzame energie, maar het elektriciteitsnet kan de groei nu al niet meer aan. ‘En dat terwijl pas ongeveer 30 procent uit duurzame bronnen komt’, zegt Rens Savenije, projectleider systeemintegratie bij Ventolines. ‘Een van de redenen is dat de productie afhankelijk is van de zon, die niet altijd schijnt, en wind, die niet altijd even hard waait. Dat heeft als gevolg dat vraag en aanbod niet goed op elkaar aansluiten.’

Om te zorgen dat er op dagen met veel zon of wind geen duurzame energie verloren gaat, kunnen bijvoorbeeld batterijen de energie opslaan. Maar de problemen op het elektriciteitsnet blijven als ieder windpark, zonnepark en opslagsysteem zijn eigen aansluiting op het net heeft. ‘Het is niet logisch dat een zonnepark netcapaciteit reserveert voor een paar uur per dag’, zegt de projectleider.

‘Om de groei van duurzame energie mogelijk te maken is het hard nodig om het net slimmer te benutten en de overbelasting te verlichten. Bij Ventolines doen we dat door middel van systeemintegratie.’

Savenije legt uit dat systeemintegratie een vakterm is voor het samenbrengen van verschillende technologieën, zoals windparken, zonneparken en energieopslag. Dat maakt het mogelijk om het net efficiënter te benutten. Ook kan door middel van energieopslag elektriciteit worden geleverd op een moment dat er veel vraag is.

‘Netbeheerders gaan de aankomende jaren miljarden investeren om hun capaciteit uit te breiden, maar desondanks kunnen ze daarmee de groei waarschijnlijk niet bijbenen.’

Drempel verlagen

Om een geïntegreerd systeem, bestaande uit een energiepark met windmolens, zonnepanelen en opslag, juridisch mogelijk te maken, hebben Invest-NL, Energy Storage NL, de branchevereniging voor energieopslag en -conversie, en Ventolines op 4 april een model voor een Cable Pooling Overeenkomst (CPO) gepubliceerd.

Savenije: ‘In de overeenkomst staan alle afspraken die partijen met elkaar moeten maken om een aansluiting te delen. Daarbij moet je denken aan de verantwoordelijkheden van de betrokken partijen, de relatie met de netbeheerder, de financiering en de aansprakelijkheid. We willen hiermee de drempel voor cable pooling verlagen en het delen van één aansluiting eenvoudiger maken.’

De projectleider ziet het als een uitdaging om de voorzieningen voor duurzame energie voor de toekomst veilig te stellen en vertelt dat hij op dat gebied al vanaf 2009 actief is. ‘Vier jaar geleden heb ik de overstap naar Ventolines gemaakt, omdat ze hier alle expertise in huis hebben om duurzame energieprojecten van begin tot eind te begeleiden. Dat begint met het bedenken van ontwikkelplannen voor zon-, wind- en opslagprojecten en eindigt bij de bouw en het beheer ervan. Maar zelfs op gebied van repowering, het vervangen van een bestaand zonne- of windpark met nieuwe, verbeterde technologie, krijgt Ventolines steeds meer ervaring', vertelt hij.

Agrarisch gezin

'Ik vind het ook mooi dat het een familiebedrijf is, waarvan de oprichters afkomstig zijn uit een agrarisch gezin', zegt Savenije. 'Uiteindelijk zijn boeren pioniers geweest wat betreft windenergie. Zij spelen nog steeds een belangrijke rol in de energietransitie en zullen dat ook blijven doen.’

Die pioniersrol van agrariërs maakt dat Ventolines hen graag als opdrachtgevers heeft en dat is volgens Savenije wederzijds. ‘Boeren waarderen het erg dat Ventolines een totaalpakket biedt. Wij begeleiden hen in elke fase van het project zonder dat ze zelf andere partijen in hoeven te schakelen. Verder houden wij niet van wollige taal en lange rapporten, maar komen we liever snel to the point. Dat werkt goed voor ons én voor onze agrarische opdrachtgevers. Het helpt hen om, ondanks de complexe materie, weloverwogen beslissingen te nemen over een project.’

De projectleider voegt daar nog aan toe dat het altijd het uitgangspunt bij Ventolines is om te handelen vanuit het belang van de opdrachtgever en andere stakeholders. ‘Dat maakt dat we ons echt eigenaar voelen van projecten en daarmee altijd de beste resultaten willen bereiken.’

Toekomst met energieparken

Het spreekt Savenije enorm aan dat Ventolines altijd vooruitloopt op toekomstige ontwikkelingen en veel tijd en energie investeert in nieuwe projecten. De organisatie is onder andere bezig met een pilot voor het opwekken van groene waterstof via elektrolyse, maar het gaat volgens Savenije nog wel even duren voordat dat een aantrekkelijke business case oplevert. Voor de nabije toekomst verwacht hij daarom meer van batterijen in combinatie met wind- en zonneparken. Ventolines streeft in ieder geval nadrukkelijk naar het realiseren van energieparken met wind, zon en energieopslag dichtbij elkaar, wat het werken met één aansluiting vergemakkelijkt.

Savenije: ‘Systeemintegratieprojecten zijn en blijven onontbeerlijk, omdat ze zorgen voor ruimte op het elektriciteitsnet en het gat dichten tussen opwek en verbruik. Omdat Ventolines inmiddels veel kennis heeft opgedaan om dit technisch en juridisch haalbaar te maken, kunnen we opdrachtgevers hierin goed begeleiden.’

Dit artikel is gecreëerd door onze kennispartner Ventolines