Spruiten komen verser in het schap door ketenverkorting

'Biologische spruiten zijn in de winkel een klein product en de omloopsnelheid is niet hoog. Daardoor wordt het product vaak snel te oud. Het heeft ons gestimuleerd om dit beter te gaan doen, korter erop te zitten en op te schuiven in de keten.'

Spruitentelers Frank en zijn vader John Bos uit Dronten wilden door zelf te gaan verpakken meer vliegen in één klap slaan: verser product, meer regie naar zichzelf trekken als telers en een betere positie krijgen in de markt.

POP3-subsidie

Harrie Versluis van DLV Advies hielp Bos bij de subsidieaanvraag. 'POP3 is het Europese fonds voor plattelandsontwikkeling. Het is geld van de Europese Unie en de provincie. Provincie Flevoland gaf de grove kaders aan voor de aanvraag', legt Versluis uit.

'Van de vijf beoordelingscriteria die zij aangaf, kon Bos aan drie of vier voldoen. De investering verkort de keten, verhoogt de verdiencapaciteit, vermindert de productierisico's en versterkt de duurzaamheid.'

Afbreekbare verpakkingen

Bos werkt voor de verpakking met afbreekbare verpakkingen. Hij gebruikt energie van zonnepanelen en de koeling heeft een milieuvriendelijk koudemiddel.

Versluis omschrijft het project als 'toekomstgerichte landbouw'. Het sluit aan bij wat de consument wil. Daarbij geldt dat dit toevallig een biologische teler is. De subsidie is net zo goed voor gangbare telers mogelijk. Het valt Versluis wel op dat er nu veel innovatiekracht bij biologische bedrijven is.

Met de kortere keten pakt de teler een stukje regie terug. Frank Bos: 'Het geeft ons als producent een betere positie. Wij leveren in composteerbare netzakjes van 250 tot 1.000 gram spruiten en met composteerbare labels.'

Drie plukkers

In de praktijk levert Bos van september tot februari continu spruiten. Wat de drie plukkers 's middags met de plukmachine oogsten, gaat 's nachts de koeling in en wordt de volgende ochtend op maat gesorteerd en verpakt waarna de spruiten naar de afnemers gaan.

'Het is echte daghandel met pieken en dalen. Maar omdat we veel afnemers in binnen- en buitenland hebben, spreiden we het werk toch mooi. Voor de kwaliteit doen we zoveel mogelijk ons best', vertelt Bos.

Nieuwe loods

'Vorig jaar hebben we geïnvesteerd in een nieuwe verpakkingslijn, tegelijk met de bouw van onze nieuwe loods. De subsidieaanvraag deed DLV Advies. De bouw was in handen van Bouwbedrijf Doorn in Emmeloord.'

In de nieuwbouw slaat Bos zijn aardappelen op in een mechanisch gekoelde cel. Daarnaast is er een cel voor de spruiten die dienstdoet voor het kortstondig opslaan van producten, bijvoorbeeld ook voor de venkel die hij in de zomer teelt. 'Een zo vers mogelijk product leveren is een pre in onze markt.'

Buitenlandse afnemers kritisch

Bos ervaart dat zijn buitenlandse afnemers extra kritisch zijn. 'De Duitse supermarkten willen graag Duits product. Als het dan uit Nederland komt, moet het nog mooier en kwalitatief beter zijn en het liefst ook nog goedkoper. Ik zou willen dat Flevoland een provincie van Duitsland mag heten.'

Het kleinverpakken is na één seizoen draaien goed uit de verf gekomen. Bos heeft het gevoel dat hij slagvaardiger is geworden en dat het verdienmodel inderdaad sterker is geworden. 'Door als producent een deel van de keten zelf te verzorgen, creëer je een stukje meerwaarde voor je bedrijf. Door je product aan te bieden in de eindverpakking, heb je vaak ook een betere onderhandelingspositie.'

Specialiseren

Het richten op een bepaald product en dat proberen goed te doen, werpt volgens de teler zijn vruchten af. 'Specialiseren is goed. Je kunt je dan werkelijk verdiepen in zo'n markt. Als wij kunnen leveren wat de markt vraagt, ben ik tevreden.'

Binnen zijn biologische bouwplan heeft Bos wel meer gewassen. De maatschap teelt naast spruiten, aardappelen en venkel spinazie, wortels en haver. De haver gaat naar de glutenvrije keten. Voor de afnemers van dat product is het van belang dat er geen vermenging met glutenhoudende granen mogelijk is.

Insecten en schimmels

Het telen van biologische spruiten is moeilijk. 'De spruit is een van de meest door insecten belaagde koolsoorten. Luizen, trips en rupsen kunnen erin komen. Ook schimmels als meeldauw en alternaria zijn een bedreiging. Gelukkig zijn er biologische middelen en daarvan komen er steeds meer', zegt de ondernemer.

'Veel doe je met preventie. Daarvoor houden we een ruime rotatie aan en proberen we te zorgen voor een goede bodemstructuur. Vocht en mest moet je goed op maat geven. Met de rassenkeuze kun je ook problemen voorkomen, want het ene ras is gevoeliger voor insecten dan het andere.'

Proefveld

Om de juiste rassen te vinden voor de biologische teelt, heeft Bos in samenwerking met Bionext afgelopen jaren een proefveld gehad met achttien verschillende rassen. Daaruit selecteren de telers geschikte soorten. 'Verder proberen we innovatief te blijven in de teelt en goed te luisteren naar de afnemer en de consument.'

Dat spruiten worden herontdekt als gezond en lekker, soms zelfs hip en modern als superfood, komt de teler uit Dronten alleen maar goed van pas.