Rutte wacht zwaar debat, opperde ministerpost voor Omtzigt

Nieuws Politiek ANP 01 apr 2021 om 13:39uur

VVD-leider Mark Rutte heeft tijdens zijn gesprek met de oud-verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren geopperd om Pieter Omtzigt een ministerpost aan te bieden, mocht het CDA deelnemen aan een nieuw kabinet. Dat staat te lezen in de gespreksverslagen die donderdag zijn vrijgegeven. Rutte merkte ook op dat het 'erg ingewikkeld' wordt om zonder de christendemocraten tot een coalitie te komen.

Rutte+wacht+zwaar+debat%2C+opperde+ministerpost+voor+Omtzigt

Rutte sprak vorige week nog tegen dat hij of D66-leider Sigrid Kaag in de eerste verkenningsronde de naam van Omtzigt hadden genoemd. 'Je moet wat met Omtzigt', staat desondanks in Ruttes gespreksverslag. De Tweede Kamer debatteert donderdagmiddag over die gewraakte 'functie elders'-notitie. Omdat Rutte eerder ontkende over Omtzigt te hebben gesproken, ziet het ernaar uit dat de premier flink onder vuur zal worden genomen.

• Lees ook: Halvering veestapel geen harde eis in aantekeningen verkenners

PVV-leider Geert Wilders eist dat de premier opstapt. 'Hij blijkt diegene te zijn die over Omtzigt heeft gesproken en heeft Nederland daar een week lang over voorgelogen.' Om het vertrouwen in de politiek te herstellen, moeten er volgens Wilders ook nieuwe verkiezingen komen.

Uit de donderdag openbaar gemaakte aantekeningen van de verkenners, blijkt dat VVD-leider Rutte het CDA er graag bij wil hebben in een nieuw kabinet. Rutte wil niet met meerdere linkse partijen in zee. 'Allebei gaan we dat niet trekken', zei hij over samenwerking met de PvdA en GroenLinks. Met het CDA erbij zou het ook niet nodig zijn om met beide linkse partijen te gaan regeren. Rutte zou het liefst helemaal niet met links regeren, maar met JA21 of de ChristenUnie.

PVV en FvD uitgesloten

Samenwerking met de PVV en Forum voor Democratie (FvD) sloot Rutte nagenoeg uit. Wel hield hij wat de PVV betreft nog een kleine slag om de arm. 'Als Wilders morgen belt en hij neemt alles terug, dan wordt blijven uitsluiten ingewikkeld', aldus Rutte. Hij doelde daarmee op uitspraken van de PVV-leider over minder Marokkanen van enkele jaren geleden.

D66-leider Sigrid Kaag wilde naast de VVD graag praten met het CDA, de PvdA en GroenLinks over de vorming van een nieuw kabinet. 'Liefst dus vanuit de breedte verkennen', staat in het verslag van haar gesprek met de toenmalige verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren.

Kaag wees op de grote inhoudelijke verschillen tussen JA21 en haar partij op het gebied van onder meer migratie en klimaat. Op grond daarvan 'kun je JA21 uitsluiten', staat in haar gespreksverslag. Ook sloot zij uit dat D66 opnieuw aan de formatietafel afspraken maakt over medisch-ethische kwesties met de ChristenUnie. 'We gaan niet nog een keer vier jaar traineren.' Samenwerken met de SP lijkt haar op inhoudelijke gronden 'lastig'.

Links hield elkaar niet vast

GroenLinks was tijdens de verkenningsgesprekken in de formatie ook bereid om te praten over een coalitie zonder linkse partijen. De partij had eerst willen praten met de VVD, D66 en het CDA en daarna pas met de PvdA, de SP en de Partij voor de Dieren. Dat staat in het openbaar gemaakte verslag van het gesprek met de verkenners. Uit de gefotografeerde notities van Ollongren werd vorige week al opgemaakt dat de linkse partijen 'elkaar niet echt vasthielden' tijdens de verkenningsgesprekken.

Alleen PvdA-leider Lilianne Ploumen zei tijdens de gesprekken alleen met een andere linkse partij in een kabinet te willen, is te lezen in stukken die donderdag openbaar zijn gemaakt. SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen vond een linkse coalitie met het CDA 'een interessante optie' en noemde een coalitie met VVD,D66,SP en een vierde partij 'niet logisch'.