Van Schie zoekt kansen in energietransitie

Op zijn eigen bedrijf heeft hij al een energietransitie doorgevoerd. Er liggen zonnepanelen op enkele schuurdaken, er staat een warmtepomp en de aanschaf van een elektrische auto zit in de planning. Voor de energietransitie die West-Nederland te wachten staat, wil Van Schie zich ook graag inzetten. Dat doet hij sinds april in de rol van portefeuillehouder Energie van LTO Noord regio West.

Er is geen gemeente die graag zonnepanelen op landbouwgrond wil leggen

Ton van Schie, portefeuillehouder Energie van LTO Noord regio West

Wat voor bedrijf hebt uzelf?

'Wij telen op 4 hectare het pampusgrasras Cortaderia, waarvan we in het najaar de bloeiende pluimen oogsten.Verder hebben we kronkelhazelaars voor het snijden van paastakken. Aanvankelijk was dit een gemengd bedrijf met akkerbouw en melkvee. Toen wij het bedrijf in 2000 overnamen van mijn vader, zijn we gestopt met de veehouderijtak.

'Ik ben pas later boer geworden. Aanvankelijk was ik automonteur en daarna leraar autotechniek. Tegenwoordig doe ik dat werk nog een dag per week. Maar om me helemaal op de portefeuille Energie te storten, heb ik verlof genomen tot het einde van dit jaar.'

Waarom is de portefeuille Energie in het leven geroepen?

'Toen de RES-gebieden (Regionale Energie Strategie) eraan kwamen, snapte LTO Noord regio West wel dat de energietransitie te complex zou worden voor de provinciale LTO Noord-bestuurders. De energietransitie is een enorme opdracht die ook aan het landelijk gebied niet voorbijgaat.

'Ik ben nu paar maanden bezig en merk dat ik me tot specialist aan het ontwikkelen ben, mede doordat ik ook kennisbijeenkomsten over energie bijwoon. Dat vind ik nodig, want zo kun je op een hoger niveau meepraten in de regio's. Voor afdelingsbestuurders zou die tijdsinvestering te ver gaan.'

Hoe vult u de functie in?

'Ik steek mijn energie vooral in het netwerken in de RES-gebieden. Ik loop veel bijeenkomsten af door heel West-Nederland op RES-niveau. In de recent vastgestelde RES-gebieden werken alle gemeenten, provincies en waterschappen samen met stakeholders aan een strategie om de klimaatdoelen van Parijs te houden. Zij moeten keuzes maken hoe en waar ze de opwekking van duurzame elektriciteit en de warmtetransitie in de praktijk brengen.

'Deze opdracht betreft louter de gebouwde omgeving, maar voor de land- en tuinbouw liggen hier ook kansen en uitdagingen. Daarom willen wij als LTO Noord erbij zijn. We kunnen iets betekenen in deze opgave en dan hebben we bij voorkeur invloed op wat er gaat gebeuren. Mijn rol is hier vooral het verbinden van lokale LTO Noord-afdelingen aan de RES-overlegpartners.'

Wat valt er te verwachten van die Regionale Energie Strategieën?

'De overlegpartners zitten nu in de fase van het verzamelen van ideeën. Dat is nog leuk praten, maar zodra gemeenten keuzes moeten maken op welke locaties bijvoorbeeld zonnepanelen of windmolens komen, wordt het spannend. Als je keuzes maakt, krijg je altijd mensen die blij zijn of juist boos.

'Een halfjaar na het tekenen van het Klimaatakkoord moet elke regio zijn duurzame energie prognose presenteren. Een halfjaar daarna volgen de definitieve strategieën, inclusief aangewezen locaties. Dat zal in het najaar van 2020 zijn.'

Welke kansen ziet u voor de agrarische sector?

'Uiteindelijk kan de agrarische sector er beter van worden. Dat is ook mijn inzet: een positieve draai geven aan de energietransitie. Er zijn bestuurders die al opperen dat onze concurrentiepositie in het exporteren van voedsel niet meer zo robuust is. Dus dat we wellicht ook andere zaken moeten produceren. Ik zie dat eind van voedselexport zelf niet, maar vind wel dat we niet moeten wegkijken van nieuwe waarden.

'Anderzijds liggen er nog kansen in aanpassing van regelgeving en van de energie-infrastructuur. Zo zou ik met mijn daken veel meer elektriciteit kunnen leveren, maar nu zijn die investeringen niet rendabel vanwege het hoge vastrecht. Zo laten we in Nederland nog veel kansen liggen. Dit en andere zaadjes plant ik tijdens de bijeenkomsten.'

Welke bedreigingen zijn er?

'Als het gaat over de aanleg van zonneakkers en windmolens, zitten we natuurlijk in een spagaat, zeker bij zonneakkers. Voor individuele bedrijven is het een interessante optie. Er is geen gewas dat zo veel oplevert. Maar voor de agrarische sector in het algemeen geeft het juist meer druk op de grond. De prijzen zullen verder stijgen, het doorontwikkelen van bedrijven wordt nog moeilijker.

'Met die tegenstrijdigheid worstelen zowel LTO Noord als de gemeenten. Alleen al hier in de Haarlemmermeer ligt er 800 hectare aan zonneakkers in aanvraag.

'Wat ik bespeur bij de gemeenten is dat ze die liever niet willen ten koste van landbouwproductie. Niemand zegt: 'Joepie, we gaan het land volleggen met panelen', maar iedereen beseft dat we niet aan zonnevelden zullen ontkomen.'

Wat hoopt u te bereiken?

'Ik hoop dat we over dertig jaar kunnen zeggen: we hebben een energietransitie meegemaakt in Nederland en zijn we nog steeds trots op ons land, de landbouw en het mooie landschap dat we hebben. Er ligt een enorme maatschappelijke opdracht en ik wil dat we daar met elkaar zo mooi mogelijk uit gaan komen. Toen ik de vacature voor portefeuillehouder Energie van LTO Noord regio West zag, dacht ik meteen: ik moet dit doen van mezelf.'