Eikenprocessierups bedreigt oogsten gewas

Volgens directeur Bastiaan Meerburg van het KAD is de nieuwe richtlijn ingegeven door de zeer sterke opmars van de rupsen dit jaar en het gevaar voor de gezondheid van mense en dier dat blootstelling aan de brandharen met zich meebrengt.

Voor veehouders gold ditzelfde advies al langer, omdat weidedieren ernstige irritaties oplopen door contact met uitgewaaide rupsharen. Mensen kunnen geïriteerde en ontstoken ogen oplopen, rode huiduitslag met bulten en sterke jeuk. Verder kan het inhaleren van de brandharen ook voor ontsteking van neus, keel en luchtwegen zorgen.

Schadelijk

Verwerking of consumptie van besmet gewas kan daarom schadelijk zijn, betoogt Meerburg tegen Nieuwe Oogst: 'Aardappels kook je, maar bij rauwe gerechten is er een risico op een sterk gezwollen tong. Zoals je ook bij honden ziet die met de brandharen van de eikenprocessierups in contact komen.'

Sowieso is er een blootstellingsrisico voor de agrariër zelf, maar ook voor alle medewerkers in de keten die met de ongewassen oogst werken. Het KAD adviseert daarom het oogstadvies dringend ter harte te nemen.

100 meter

De richtafstand van twintig meter dient overigens als indicatie. Meerburg: 'Wij treffen soms ook vrij hoge concentraties brandharen aan op oogst en teeltgrond die vijftig tot honderd meter van besmette eikenbomen staat.'

Het afspoelen van gewas dat onverhoopt met brandharen is besmet, kan zeker helpen zegt de directeur, maar biedt ketenwerkers en consumenten geen garantie dat daarmee het contactgevaar helemaal geweken is.

Onbruikbaar

Een algemene norm voor de hele land- en tuinbouw is moeilijk te formuleren stelt het KAD. 'Dit hangt per situatie af van de hoeveelheid besmette eikenbomen die naast of in de buurt van percelen staan.'

'Maar het is goed denkbaar dat door het advies delen van percelen onbruikbaar worden verklaard.' Het KAD adviseert verder om altijd bestrijders in te zetten als de rupsen opduiken in de buurt van de teeltpercelen.'

Laks

Maar ook op andere plekken is actie nodig. Het niet melden en stevig aanpakken van de eikenprocessierups heeft er namelijk mede toe geleid dat de insecten dit jaar uitzonderlijk veel overlast geven. Tezamen met de aanplant van grote aantallen eikenbomen in de afgelopen decennia, ziet het KAD.

'Wij roepen boeren en burgers op om al vanaf april te controleren op de rupsen, zodat hun overlast in de kiem gesmoord kan worden.' Vaak is het later in het seizoen al te laat en is massale verspreiding - de processie - al lang en breed op gang gekomen. 'Schakel terreineigenaren en gemeenten daarbij in', besluit Meerburg zijn dwingende advies.

Landelijke actie

Landbouwminister Carola Schouten bestempelde Het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) in Wageningen deze week tot het landelijke informatiecentrum voor iedereen met vragen over de bestrijding van de eikenprocessierups.

Dat besloot ze na Kamervragen over de uitzonderlijke overlast dit seizoen. Volgens onderzoekers zijn er driemaal zoveel rupsen als vorig jaar. Omdat er zoveel nesten zijn, kunnen bestrijders het werk momenteel niet aan.

Meer recente informatie over de eikenprocessierups is te lezen in de Kennisbank van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen.

Op advies van het KAD linken wij ook naar een recent artikel op Nature Today (Nederlandstalig) dat de ernstige gezondheidsklachten na contact of inademing van de brandharen omschrijft en wat u hier als boer of burger aan kunt doen.