Deltaplan: 150 miljoen euro voor zoetwatermaatregelen

Het Deltaprogramma 2019 is voorbereid door deltacommissaris Wim Kuijken en bevat concrete maatregelen op het gebied van waterveiligheid, waterbeschikbaarheid en ruimtelijke adaptatie.

Er wordt op diverse fronten gewerkt aan maatregelen voor de waterbeschikbaarheid bij droogte. Twee belangrijke maatregelen voor de zoetwatervoorziening boekten dit jaar grote voortgang. Zo tekende de minister in juni van dit jaar een nieuw peilbesluit voor het IJsselmeergebied, waarmee we meer zoet water beschikbaar hebben in tijden van droogte.

Daarnaast zorgde de uitbreiding van de zogenaamde Klimaatbestendige Wateraanvoer Midden-Nederland vanaf 24 juli voor extra zoetwateraanvoer naar Centraal Holland, waarmee verzilting werd bestreden en werd voorkomen dat veendijken uitdroogden.

Om te komen tot een Programma Integraal Rivier Management ontwikkelt de minister samen met de partners van het Deltaprogramma diverse opties voor maatregelen in het rivierengebied. Voor deze maatregelen reserveert ze een bedrag van 375 miljoen euro in het Deltafonds. Dit is nodig om ook in de toekomst de doelen voor waterveiligheid in combinatie met andere rijksopgaven zoals scheepvaart en gebiedsontwikkeling het hoofd te kunnen bieden.

Zeespiegelstijging

Het Deltaprogramma bevat dit jaar een bijlage over de mogelijke versnelde zeespiegelstijging en de gevolgen daarvan op het de Nederlandse delta. De conclusie op basis van deze eerste verkenning is dat het pakket aan maatregelen waar het Deltaprogramma op dit moment van uitgaat in ieder geval tot 2050 een goede basis biedt om onze delta leefbaar en bewoonbaar te houden.

Wel moet onderzoek gericht op de relatie tussen de opwarming van de aarde, het afsmelten van Antarctica, de zeespiegelstijging en de mogelijke gevolgen hiervan voor Nederland worden geïntensiveerd. Ook is meer fundamentele kennis nodig over de wijze waarop een dergelijke versnelling concreet doorwerkt op de sedimenthuishouding van de kust, de belasting van de waterkeringen en de verzilting van het grond- en oppervlaktewater.

• Lees ook: Ministerie van LNV investeert in innovatie

Daarnaast laat de verkenning zien dat bij een opwarming van de aarde tot maximaal 2 graden, zoals afgesproken in het Parijs-akkoord, de zeespiegel in Nederland in 2100 met maximaal 1 tot 2 meter kan stijgen. De opgaven voor waterveiligheid en zoetwater zijn in dat geval omvangrijker dan tot nu aangenomen in het Deltaprogramma, maar met de nodige aanpassingen van het beleid beheersbaar.

Bij een extremere zeespiegelstijging, die kan optreden als het Parijs-akkoord niet wordt gehaald, lijken meer fundamentele keuzes over de bescherming en inrichting van onze delta in de loop van deze eeuw onvermijdelijk. Dit illustreert het belang van het nakomen van de klimaatafspraken.

Bodemdaling

Bodemdaling is een factor waar het Deltaprogramma rekening mee moet houden. In laag-Nederland daalt de bodem lokaal tot wel 2 centimeter per jaar. Hoofdoorzaak is de combinatie van veenafbraak, toenemende belasting op slappe bodems en (toenemende) verlaging van grondwaterstanden.

Kuijken heeft het kabinet geadviseerd om te komen tot een nationaal programma bodemdaling, zodat de overheden op een programmatische en samenhangende wijze werken aan het probleem, zowel in het stedelijk als het landelijk gebied. Het tegengaan van bodemdaling reduceert de langetermijnopgave van het Deltaprogramma en kan bijdragen aan het verminderen van de CO2-uitstoot.

Verkeer en files

Met het regeerakkoord is er extra geld beschikbaar gekomen voor infrastructuur; eenmalig 2 miljard euro en daarnaast 100 miljoen euro extra op jaarbasis. Het extra geld is ingezet voor nieuwe projecten en de versnelling van lopende projecten. In 2019 start het werk om de A1 Apeldoorn Azelo, de A15 Papendrecht Sliedrecht en de N33 Zuidbroek Appingedam te verbreden.

Nog dit jaar komt de minister met een aanpak om het verkeer op regionale wegen, in steden en op fietspaden veiliger te maken, via het Strategisch Plan Verkeersveiligheid.

Circulaire economie

Ook in 2019 maakt staatssecretaris Stientje van Velthoven volop werk van circulaire economie, een duurzame economie zonder afval. In dat jaar lanceert ze het Plastic Pact, om samen met het bedrijfsleven wegwerpplastic terug te dringen.

Verder worden acties uit de transitieagenda's samen met de betrokken partijen uitgevoerd via uitvoeringsprogramma's. Met het verpakkende bedrijfsleven maakt Van Velthoven afspraken over het invoeren van tariefsdifferentiatie voor goed recyclebare verpakkingen.