Defensie kan helikopteroverlast alleen beperken

Bij het informatiecentrum van LTO Noord zijn een tiental klachten binnengekomen van boeren uit Oost-Nederland. De laagvliegoefeningen van de luchtmacht zorgen voor paniekreacties bij het vee. Er zijn meldingen van gewrichtsklachten bij vee door verdrukking en afgetrapte spenen. Daarnaast ontving LTO Noord ook via andere wegen de klachten.

Het Ministerie van Defensie zelf heeft ook diverse meldingen binnengekregen, laat het desgevraagd weten. 'Deze zijn over het algemeen ingediend via het klachtenformulier van onze defensie website', vertelt luitenant en woordvoerder Kiki Thielen van de Koninklijke Luchtmacht.

'We doen er alles aan om zo veel mogelijk hinder te voorkomen. We proberen vliegroutes af te wisselen, markeren markante punten op kaarten en vliegers krijgen voor hun vlucht een speciale briefing.'

Tactisch vliegen

Overlast is volgens Thielen niet volledig te voorkomen. 'We zijn in deze oefening aan het tactisch vliegen. Tactisch vliegen wil zeggen dat de helikoptercrews opereren in een gesimuleerde vijandige omgeving. Hierbij gebruiken ze vliegtechnieken om bijvoorbeeld zo veel mogelijk onopgemerkt een doel te naderen. Dit doen ze door onder andere door verrassingen te creëren door laag te vliegen, of door verschillende naderingsmethodes en landingstechnieken toe te passen. Ook moeten de crews in staat zijn om met heel slecht weer, bijvoorbeeld bij lage bewolking, te opereren. Ook dan is laagvliegen de enige optie en dat moet goed geoefend worden om veilig en inzetbaar te blijven.'

Regiobestuurder Henk Jolink van LTO Noord heeft inmiddels ook overleg gehad over de oefeningen in Oost-Nederland met Defensie. Hij is blij met de open houding van de luchtmacht. Hij verwacht dat er nog wel meer klachten binnen zullen komen. Enerzijds omdat de oefeningen deze en volgende week nog doorgaan, anderzijds omdat niet alle klachten direct zichtbaar zijn bij het vee. 'Een afgetrapte speen zie je de volgende bij het melken. Gewrichts- of spierklachten openbaren zich vaak pas een paar dagen later.'

Overbetuwe

Soms treedt de luchtmacht ook in overleg met boeren. Dat gebeurde gisteren bijvoorbeeld in de gemeente Overbetuwe bij Elst, waar op vijf weilanden, omdat het vee nu binnen is, geoefend kon worden (zie foto). Daar mocht een Chinookhelikopter mensen en materiaal droppen en ophalen. Veehouders die overlast ondervinden kunnen klachten blijven melden via het informatiecentrum van LTO Noord of bij het ministerie van Defensie. Jolink roept boeren op om dat vooral te blijven doen, zodat zowel LTO Noord als de luchtmacht goed weten hoe groot de overlast is.

Toestemming

De luchtmacht heeft op dit moment toestemming van de overheid om in Oost-Nederland te oefenen. Vaak vliegt de luchtmacht in de buurt van Vliegbasis Gilze-Rijen. Thielen: 'Maar het goed worden in tactisch vliegen vereist dat crews nieuwe situaties opzoeken. Net als op een missie in een uitzendgebied, moeten crews vaak opereren in onbekende gebieden en dan moet het in één keer goed gaan. Dat is een belangrijke reden om nieuwe gebieden op te zoeken.'

Volgens Thielen is bewust gekozen voor een groot gebied, om het geluid te spreiden. 'Er zijn maar een paar laagvlieggebieden in Nederland. Hoe meer we daar vliegen, hoe meer geluid op dezelfde plek komt. Met deze oefening gebruiken we speciaal een uitgebreid vlieggebied in Oost Nederland om geluid te spreiden en nieuwe locaties op te zoeken.'