'Windmolens passen in kringloop'

Regionale media omschreven de kleine turbines van EAZ Wind op het erf van melkveehouderij Sikkenga-Bleker in Bedum als 'knuffelmolens'. Een typering die Cees Sikkenga aanspreekt. 'Ik vind ze prachtig. Van horizonvervuiling is geen sprake. Het principe is simpel. De molens werken als grote fietsdynamo's. Mochten ze ermee ophouden, dan kan het hout in de open haard en de rest naar de staalboer.'

De windmolens passen volledig in de kringloopgedachte, die de melkveehouderij nastreeft. Met drie robots melkt het bedrijf, waar ook de vier kinderen actief aan deelnemen, zo'n 210 koeien. Honderd stuks jongvee krijgen volop de aandacht en weidegang op de 145 hectare zien de melkveehouders als cruciaal onderdeel van de bedrijfsvoering. 'Alles is met elkaar in balans', legt Jitske Bleker uit.

Biologisch

De melkveehouderij is acht jaar geleden op biologisch overgeschakeld. 'Daar hebben we lang over nagedacht. Uiteindelijk was de overgang niet zo groot, omdat we bijna geen kunstmest gebruikten.' Spannend was de overstap wel, omdat de biologische zuivelmarkt op dat moment verzadigde en het nog maar de vraag was of het bedrijf de melk überhaupt wel kon leveren. 'Gelukkig nam de vraag weer toe en zijn we nu content met de overstap.'

Zelfvoorzienend op het gebied van energie was een volgende stap. Ondanks dat er nog asbest op de staldaken ligt, viel de keuze niet op zonnepanelen. 'Dat levert op termijn ook weer chemisch afval op. Bovendien zou er een nieuwe leiding moeten worden getrokken, omdat ons net hier niet bestand tegen is.'

Enthousiast

Bleker en Sikkenga werden enthousiast over de kleine windmolens van melkveehouder Jos Vergeer uit Overschild. Sikkenga: 'We hebben de windmolens ter plaatse bekeken. Eigenlijk hadden we de knoop voor onszelf op de terugweg al doorgehakt.'

Vergeer is de eerste klant van EAZ Wind, dat drie jaar geleden als studentenbedrijfje is begonnen. 'Aanvankelijk waren er wel wat twijfels. We hadden al 60 procent van de hoofdsom betaald voor er überhaupt iets stond. Door het enthousiasme van de vier studenten was de gunfactor daarentegen hoog. We hadden er een goed gevoel bij.'

Kinderziektes

De windmolens draaien een jaar. De lagers zijn vervangen omdat die niet bestand bleken tegen de druk van de wind. 'Dat zijn kinderziektes. Bij EAZ Wind lopen ze daar absoluut niet voor weg. Voor hen is het net zo goed een ontdekkingstocht.'

Groot voordeel is volgens Sikkenga dat het vermogen van 10 naar 15 kilowatt is verhoogd. 'Dat scheelt enorm. Op een topdag is de opbrengst daardoor 900 kilowatt. Oktober was met een totale opbrengst van zo'n 13.000 kilowatt echt een topmaand.'

Westenwind

De drie windmolens staan achter het bedrijf. Alhoewel de rotor met de windrichting meedraait, is gekozen voor een opstelling met optimaal profijt van de meest voorkomende windrichting. 'In 85 procent van de dagen komt de wind namelijk uit het zuidwesten tot noordwesten', merkt Bleker op. De keuze voor drie exemplaren is bewust. 'Twee was te krap geweest, met drie zijn we ruim zelfvoorzienend. We gebruiken ongeveer 70.000 kilowatt en de molens brengen zo'n 90.000 kilowatt op per jaar. Teruglevering is voor ons niet interessant.'

In de toekomst Sikkenga graag de te veel opgewerkte stoom opslaan. 'Op termijn de stroomkabel doorknippen zou mooi zijn.' Als zaken als boilers aan vervanging toe zijn, wil de familie overschakelen op gasloze alternatieven. Ook een elektrische minishovel is een interessante optie.

Voorbeeld geven

Sikkenga raadt collega's aan om een kleine windmolen te overwegen. 'De landbouw heeft in mijn ogen een taak als het gaat om duurzame energie. We moeten discussies voor zijn en als sector het goede voorbeeld geven door energieneutraal te worden. Op welke manier, als het nu gaat om zonnepanelen of windmolens, moet iedereen zelf weten. In Groningen bieden de provinciale verordening en de meeste bestemmingsplannen ruimte aan deze windmolens, dus verkiezen wij deze optie.'

Steuntje in de rug is de SDE+-subsidie, al is die voor de melkveehouders niet doorslaggevend geweest. 'Wij kunnen nu zeven jaar met en elf jaar zonder subsidie draaien. Was de SDE+-regeling er niet, dan nog zouden we de investering dus binnen afzienbare tijd terugverdienen. Dat ligt in het geval van zonnepanelen anders.'

Nieuwe inzichten

En onderhoud? 'Die hebben de molens in principe niet. Al komen medewerkers van EAZ Wind regelmatig langs om de exemplaren up-to-date te houden. Nieuwe inzichten worden nog meegenomen. De windmolens zijn immers nog in ontwikkeling.'