Bollentelers aan de slag met organisch bemesten

De telers hopen met BeterOrganischBemesten (BOB) bij te dragen aan het verbeteren van de waterkwaliteit en ecologie in poldersloten. Zij willen dit bereiken door het toepassen van een aantal innovatieve maatregelen. De telers doen dit samen met leveranciers, onderzoek en overheden.

De problemen met bodemvruchtbaarheid zijn in de Bollenstreek groot vanwege de grondsoort (duinzand). De afbraaksnelheid van organische stof is met meer dan 6 procent per jaar hoger dan op andere grondsoorten. Daarnaast is door het ontbreken van kleideeltjes het bindend vermogen voor mineralen laag.

Bodemvruchtbaarheid

Met de huidige wetgeving kunnen telers onvoldoende organische stof aanvoeren om de bodemvruchtbaarheid in stand te houden. Verder lekt het teeltsysteem nog teveel fosfaten naar het oppervlakte- en grondwater.

De telers willen dit verbeteren door een aantal innovatieve maatregelen te gaan toepassen. Bijvoorbeeld door een hogere aanvoer van effectieve organische stof (EOS), het nemen van teeltmaatregelen om de afbraak van organische stof te voorkomen en het toepassen van precisiebemesting.

Uit de regio

Om het organische stofgehalte te verhogen, kijken telers vooral welke organische reststromen uit de regio zijn te gebruiken. De kwaliteit daarvan wordt bepaald door een laag P-gehalte per kilo effectieve organische stof.

Zo heeft Meerlanden uit Rijsenhout een compostsoort ontwikkeld met lagere P-gehalten. Topsurf Nederland werkt met reststromen uit de natuur en watergangen en verrijkt deze met dikke fractie rundveemest waarin de fosfaten worden geïmmobiliseerd.

Een ander veelbelovend product is P-arme champost, waaruit de fosfaten en overige zouten grotendeels zijn verwijderd. Champost is een gewaardeerde bodemverbeteraar vanwege het hoge gehalte aan gips en een hoog gehalte aan stabiele organische stof. Eerste proeven met dit product, uitgevoerd door de Wageningen UR, lieten in hyacint betere bolopbrengsten zien ten opzichte van andere bodemverbeteraars.

Binden vermogen

Nog een ander materiaal is biochar dat alleen uit koolstof bestaat. Met dit materiaal, geproduceerd door NettEnergy, willen de bollentelers het bindend vermogen van de bodem verhogen.

Ook gaan de telers zelf verder aan de slag door groenbemesters in het bouwplan op te nemen die een hogere bijdrage leveren aan de EOS, zoals sorghum. In vergelijking met bijvoorbeeld Japanse haver levert sorghum tien keer meer droge stof.

Ook bewerkte dikke fractie rundveemest zou een goede organische stofbron kunnen zijn. Momenteel wordt nauwelijks meer vaste mest toegepast in de bollenteelt vanwege overschrijding van de fosfaatnorm. Telers willen best meer betalen voor dierlijke mest, mits er voldoende organisch materiaal per ha kan worden aangevoerd binnen de wettelijke aanvoernormen.

Structurele verhoging

Telers zelf zitten nu aan het stuur om te komen tot een structurele verhoging van het organisch stofgehalte op hun bedrijf. Elke tiende procent telt voor verbetering van de bodemvruchtbaarheid in duinzandgrond.

Bovendien draagt het bij aan de vastlegging van koolstof in het kader van de klimaatproblematiek. Zo zou een jaarlijkse verhoging met 4 promille aan organische stof op alle landbouwgronden kunnen leiden tot het halen van de klimaatdoelstellingen in Europa. Door telers direct te betrekken bij het onderzoek, zullen de resultaten sneller in de praktijk worden geïmplementeerd.

Het project wordt mede mogelijk door bijdragen van de Europese Unie, de provincie Zuid-Holland en het Hoogheemraadschap van Rijnland in het kader van POP3. Het project wordt begeleid door de KAVB als onderdeel van een breder activiteitenprogramma dat leidt tot een betere omgevingskwaliteit van teeltbedrijven. Dit project loopt tot eind 2019.