Hosper kiest voor melkveestal onder architectuur

Franke en Marijke Hosper kwamen in 1984 naar hun huidige melkveebedrijf in Jubbega, vlak voor de invoering van de superheffing. 'We begonnen met 360.000 kilo melkquotum', vertelt Franke Hosper. En een houten ligboxenstal uit 1972. De afgelopen jaren zijn de melkveehouders gestaag gegroeid in quotum en grond en iedere tien jaar kwam er huisvesting bij.

Momenteel heeft de maatschap, waarin inmiddels ook zoon Alex zit, 160 melkkoeien. Bij het einde van de melkquotering hadden de ondernemers een quotum van 1,2 miljoen kilo.

Fosfaatrechten

'We zijn altijd quotum blijven kopen, ook toen al bekend was dat de quotering zou stoppen. Als gesloten bedrijf moet je je veestapel stabiel opbouwen en kun je niet te snel groeien. Achteraf zijn we daar blij om, omdat we nu genoeg fosfaatrechten hebben om voor financiering in aanmerking te komen', zegt Hosper.

De stal van 1972 is de aanleiding voor de meest recente uitbreiding. Op het dak ligt asbest en sanering betekent in feite het einde van de stal, omdat dan ook de bovenbouw moet worden vernieuwd. Bovendien ligt de stal dicht bij de buren en zijn de maatvoeringen niet meer geschikt voor het hedendaagse melkvee.

Nieuwbouw

Daarom koos de familie voor nieuwbouw met mestopslag eronder, tegen een andere bestaande stal aan. Deze stal was al eerder gebouwd en twaalf jaar geleden nog uitgebreid naar een 3 + 1-ligboxenstal met nieuwe melkstal, die nog prima voldoet.

De ondernemers kozen voor een 3 + 0-opstelling met ruimte voor 120 koeien tegen de bestaande stal aan, waardoor ze gebruik kunnen blijven maken van de melkstal en de al aanwezige stalruimte. Door de nieuwe stal konden het oudste jongvee en de droge koeien opschuiven naar een deel van deze bestaande stal en wordt in de oudste stal alleen nog het jongste jongvee gehuisvest.

Vergunningen

Het viel niet mee om alle vergunningen rond te krijgen. Bij de aanvraag van Natuurbeschermingswetvergunning hadden de melkveehouders te maken met drie Natura 2000-gebieden. Daarna moesten ze nog een milieuvergunning aanvragen. Een wijziging van het bestemmingsplan was niet nodig.

De stal moest voldoen aan de Maatlat Duurzame Veehouderij (MDV). De ondernemers konden veel punten scoren op de MDV door een erkende architect en een landschapsarchitect bij het ontwerp te betrekken.

Randvoorwaarden

Samen met Atze Abma van Opstal Agrarisch Huisvestingsadvies stelden de melkveehouders de randvoorwaarden op waaraan de bouw moest voldoen. Deze werden samen met algemene voorwaarden en functionele specificatie als 'design & build-vraag' als aanbesteding in de markt gezet.

Op basis van hun schetsplan kwamen er drie tekeningen, waarbij Kenders Bouw in Bedum als beste uit de bus kwam. Archipunt in Groningen heeft in opdracht van de aannemer het gecombineerde bouwkundig en landschappelijk ontwerp gemaakt.

Verlaagd dak

Het verlaagde dak boven de voergang was een eis van de welstandscommissie, omdat de stal anders te massaal leek, maar dankzij de staande lichtplaten boven de voergang is de stal nog steeds ruim en licht.

De nieuwe stal staat 4 meter van de oude stal, waardoor er genoeg ventilatie is. Drie doorgangen verbinden beide stallen. Er is een selectiepoort, een behandelruimte en een groot strohok achter de melkstal, eisen die de maatschap aan de nieuwbouw stelde. Ook zijn de maatvoeringen ruim bemeten. 'De stal lijkt groot, maar qua aantal plaatsen zijn we niet veel gegroeid', zegt Hosper. 'Het is wel veel ruimer en werkt veel prettiger.'

Toekomst

Doel is te groeien naar 180 melkkoeien. De stal is zo gebouwd dat deze vrij eenvoudig kan worden verdubbeld, al is dat zeker niet de intentie, benadrukt de melkveehouder. 'Maar je moet jezelf niet op slot bouwen en altijd aan de toekomst blijven denken.'

De koeien lopen voor het eerst sinds vier jaar weer buiten. Dit is fiscaal aantrekkelijk binnen de MIA/Vamil-regeling en dankzij uitbreiding in grond en huiskavel en een lichtere veebezetting nu ook mogelijk. 'De maatschappij vraagt erom. We zitten hier in een lintbebouwing en houden rekening met de buren. Daarom hebben we drie elektrische mixers voor de mest, zodat we minder overlast veroorzaken en hebben we de buren betrokken bij onze plannen.'

Asbestsanering

De asbestsanering van de oude stal – de aanleiding voor de nieuwbouw – stelt de familie nog even uit. 'De stal kan nog prima mee voor het jongvee en als de stal echt gesaneerd moet worden, zoeken we wel weer een oplossing', zegt Hosper. 'Er is een situatie gecreëerd waarmee ik alle kanten uit kan. Ik kan hier wel weer even vooruit', vult zoon Alex aan.