Brexit drukt export sierteelt al langer

Deze week heeft de Britse premier Theresa May de brief ondertekend die Brussel formeel informeert over het vertrek van Groot-Brittannië uit de EU. Met de brief is de Brexit in werking getreden.

De handtekening van May was ook het startsein voor volop speculaties hoe Groot-Brittannië en de EU verder met elkaar omgaan en wat de economische gevolgen zijn van het vertrek. Voor de Nederlandse sierteeltsector is dat geen speculeren meer: de consequenties van de (aangekondigde) Brexit zijn al duidelijk merkbaar in Nederlands bloemen- en plantenland, vooral de laatste zes maanden.

Flinke knauw

Cijfers van het markbureau Floridata in Aalsmeer tonen dat de Nederlandse uitvoer van sierteeltproducten naar Groot-Brittannië een flinke knauw heeft gekregen. Aanvankelijk, na de aankondiging van de Brexit, was er nog weinig aan de hand. Maar het laatste half jaar is de verkoop met zo'n 12 procent gedaald.

De Brexit had al zijn weerslag op de exportcijfers van 2016. Maar de krimp in de eerste maanden van dit jaar doet vermoeden dat de gevolgen in 2017 groter zullen zijn dan vorig jaar. Toen kachelde de Nederlandse sierteeltexport naar de Britse markt 5 procent achteruit, terwijl in 2015 Groot-Brittannië nog juist de grootste groeimarkt was voor Nederland bv. Groot-Brittannië was de afgelopen jaren na Duitsland de grootste afzetmarkt.

Jaarcontracten

Het sentiment dat de Brexit heeft teweeggebracht en de koersdaling van het Britse pond zijn de oorzaak voor de krimpende uitvoer, volgens marktspecialist Josephine Klapwijk en strategisch accountmanager André van den Ouden van Royal FloraHolland. Dat de daling zich pas de laatste maanden manifesteert, komt door jaarcontracten.

'Langetermijncontracten lopen vaak tot het jaareinde en moeten daarna opnieuw worden afgesloten', zegt Van den Ouden. 'Ze zijn aanzienlijk minder in waarde en in aantallen.'

'Daarnaast hebben Britse handelaren een tijdje de prijzen kunstmatig stabiel weten te houden', vult Klapwijk aan. 'Maar dit was slechts kort vol te houden. De prijzen stijgen nu geleidelijk. Het besteedbaar inkomen staat onder druk. Bloemen en planten zijn een luxeproduct en worden hierdoor minder vaak aangeschaft.'

Zuid-Amerika

FloraHolland meet sinds de aankondiging van de Brexit de consumentenbestedingen aan bloemen en planten in Groot-Brittannië. Uit die peiling blijkt dat Britten sinds het vierde kwartaal van 2016 duidelijk minder uitgeven aan sierteeltproducten. Planten zijn hiervan meer het slachtoffer dan bloemen, meldt het FloraHolland-duo.

Overigens is niet alleen de Nederlandse sierteeltsector de dupe van de Brexit, meldt FloraHolland. Ook leveranciers uit Zuid-Amerika en Afrika hebben te lijden van de nieuwe Britse marktsituatie.

Groot-Brittannië onderscheidt zich van andere Europese landen doordat het veel sierteeltproducten via de retail verkoopt en veel directe import heeft vanuit Zuid-Amerika en Afrika. De sierteeltimport in andere Europese landen loopt veel meer via draaischijf Nederland.

Spreiding van afzet

Hoe verder met de Britse markt? 'Dit zal voornamelijk afhangen van de nieuwe handelsovereenkomst tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU-landen. Britse consumenten zijn altijd grote liefhebbers geweest van bloemen en planten. Dat zal door de Brexit niet veranderen. We hopen dan ook dat de onderhandelingen over nieuwe handelsverdragen goed verlopen', zeggen Van den Ouden en Klapwijk.

Ook de Vereniging voor Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten (VGB) merkt op dat de Engelse markt moeilijk is vast te houden. Spreiding van afzetmarkten is daarom belangrijk, stelt de VGB. In het afgelopen jaar, toen de Britse markt al afkalfde, groeide de afzet in Duitsland juist. Dit jaar vertoont de Russische markt herstel en doet Frankrijk het goed. Dit land heeft Groot-Brittannië overvleugeld.

Overigens is het niet lang geleden dat de Engelse markt inklapte. Tijdens de crisis, met als dieptepunt 2009, was de krimp bijna 30 procent.