Investeren in een betere veehouderij

Wilfred Bankers (45) runt zijn varkenshouderij op ruim 3 kilometer van de dorpskern van Deurne. Daar huist ook het handjevol mensen dat zich heeft aangesloten bij het burgerinitiatief Stop de Stank. Zij maken zich zorgen over de aantasting van gezondheid, leefbaarheid en milieu door de intensieve veehouderij. Stop de Stank informeert naar eigen zeggen burgers en spreekt volksvertegenwoordigers aan.

De actiegroep heeft donderdag het Nationale debat 'Volksgezondheid en Veehouderij' gehouden, waarbij twee aspirant-Tweede Kamerleden aanwezig waren, een hoogleraar, twee artsen en staatssecretaris Martijn van Dam van EZ.

Niet gehoord

Boer Bankers heeft geen problemen met burgers uit het dorp. Maar hij ervaart de acties van Stop de Stank wel als vervelend. Hij was graag naar de bijeenkomst gegaan om zijn kant van het verhaal te vertellen, maar hij vindt dat hij niet wordt gehoord in een emotioneel debat.

Liever richt hij zich op de toekomst van zijn varkens- en pluimveehouderij. Een familiebedrijf. Tien jaar geleden nam hij het stokje over van zijn vader. Hij breidde het varkensbedrijf uit van 500 zeugen naar 1.150. Ook heeft hij nog 400 opfokvarkens. Zijn pluimveehouderij telt 8.500 leghennen, Freiland-kippen die in de regel buiten lopen.

De totale staloppervlakte meet 1 hectare. Bankers heeft drie medewerkers in vaste dienst en ook zijn vader werkt nog mee. Grote getallen, beseft hij. Maar schaalvergroting was noodzakelijk voor een gezonde bedrijfsvoering.

Daarentegen investeert hij al geruime tijd in innovaties om de gezondheid van mens en dier, de leefbaarheid van de omgeving en het milieu te verbeteren.

Frisse lucht

'Het antibioticagebruik is aanzienlijk gereduceerd. De ammoniakuitstoot is met 70 procent afgenomen door de installatie van luchtwassers, zowel bij de varkens als de leghennen. Door het gebruik van luchtzuiverende verlichting is de fijnstofemissie in de pluimveestallen gereduceerd met bijna 50 procent en met 30 procent bij de varkens', vertelt Bankers.

'Op de helft van de staldaken heb ik zonnepanelen aangelegd. Daardoor is het bedrijf in stroom zelfvoorzienend. Daarnaast zorgt een warmtepomp ervoor dat de warmte in de stallen wordt hergebruikt. Ik verbruik op deze manier veel minder energie.'

Ook op het gebied van diergezondheid en hygiëne heeft Bankers stappen gezet. Het erf is schoon, de lucht ruikt fris en overal hangen roodwitte linten, zodat bezoekers niet zomaar met hun vieze schoenen de stallen en de werkruimten in lopen. Samen met dierenarts en vaste adviseur Anne Huijbers controleert en bespreekt Bankers de gang van zaken. Samen overwegen ze mogelijkheden tot verbetering en stellen nieuwe doelen.

Afsluiten

Het is voor de veehouder een bewuste keuze geweest om het bedrijf af te sluiten voor bezoekers. 'Ook houden we diergroepen gescheiden, spuiten we looplijnen schoon en kleden we ons regelmatig om. Dit zijn nog maar enkele voorbeelden. We willen risicomomenten uitsluiten. Zo blijven onze dieren gezond en houden we dierziekten buiten de deur.'

Dierenarts Huijbers benadrukt dat Bankers niet de enige is die zijn bedrijf aan strikte (voorzorgs)maatregelen onderwerpt. Zij ontmoet elke dag ondernemers die veel verantwoordelijkheid nemen en grote stappen maken. Daarmee leveren ze een belangrijke bijdrage aan een duurzame sector.

'Iedereen heeft daar baat bij', zegt Bankers. 'Daarom vind ik het jammer dat de maatschappelijke discussie vooral lijkt te gaan om dieraantallen. Volgens sommige mensen is er in Brabant geen plaats voor de intensieve land- en tuinbouw. Minder of zelfs geen dieren lijkt de enige oplossing die zij voor ogen hebben. We stuiten vaak op kritische geluiden en cynisme. Ondanks al onze inspanningen blijft de maatschappelijke weerstand groot.'

Risico's

De veehouder en de dierenarts ontkennen niet dat er risico's kleven aan de intensieve veehouderij. Maar onderzoeken hebben nog niet onomstotelijk de relatie gelegd tussen veehouderij en risico voor gezondheid. 'Er zijn diverse onderzoeken in omloop met uiteenlopende uitkomsten. Er is voor de diverse kanten wat te zeggen', aldus Huijbers.

Volgens Huijbers gaat het er vooral om hoe mensen met deze informatie omgaan en de wijze waarop burgers worden geïnformeerd. 'Een klein groepje mensen is in staat om hun boodschap op veel verschillende podia neer te leggen. Maar met bangmakerij komen we niet verder. Wel met praten over oplossingen en met maatregelen.'
Een drietal kinderen rent voorbij over het erf. Het zijn de jonge kinderen van de veehouder. 'Er komen hier veel vriendjes over de vloer', zegt Bankers. 'Hun ouders hebben daar geen problemen mee.'

Het debat is voorbij, maar de discussie is nog niet overgewaaid. Volgens Bankers zijn geen extra overheidsmaatregelen nodig. 'Door de vergrijzing holt het aantal veehouders achteruit. Opvolgers denken drie keer na voordat ze het bedrijf overnemen. Er komt zoveel bij kijken.'

Lachend: 'Ik zou er niet van verschieten als er over twintig jaar subsidie wordt verleend om een boerenbedrijf te beginnen.'