Uiensector wil kwaliteit beter beheersen

Het officiële startschot voor het onderzoeksprogramma werd deze week gegeven tijdens een grote vergadering van GroentenFruit Huis in Dordrecht. Daarbij waren alle partijen aanwezig die participeren in de nieuwe Publiek-Private Samenwerking (PPS). Het onderzoeksprogramma dat zal bestaan uit diverse deelprojecten, heeft een voorlopige looptijd van drie jaar. Primair is het onderzoek gericht op de verbetering van de kwaliteit van de Nederlandse ui met als doel versterking van de exportpositie.

Het totale onderzoeksbudget voor de komende drie jaar is 2 miljoen euro. Daarvan wordt 650.000 euro bijgedragen uit het topsectorenbeleid van het ministerie van Economische Zaken. Voor de rest financieren onder meer de verschillende zaadfirma's, handelsbedrijven en verwerkers voor een belangrijk deel het onderzoek. Overige partners zijn toeleveranciers, adviesdiensten, onderzoeksinstellingen en belangenorganisaties voor telers, zoals LTO en het Platform Nederlandse Uientelers.

Uniek initiatief

Gijsbrecht Gunter van Holland Onion Association is voorzitter van de stuurgroep voor het kwaliteitsonderzoek voor uien. Hij spreekt van een uniek initiatief. 'Op deze schaal en zo integraal is er bij mijn weten nog nooit uienonderzoek opgezet en uitgevoerd. Na het wegvallen van de productschappen en daarmee het gezamenlijk onderzoek zijn we twee jaar geleden met dit project begonnen. Er is hard gewerkt aan een goed plan en de benodigde financiering. We zijn trots dat we nu officieel kunnen starten.'

In de PPS wordt ingezet op onderzoek ten behoeve van uitgangsmateriaal, bemesting en ziekten en plagen. Belangrijke speerpunten voor wat betreft gewasbescherming zijn beheersing van aantastingen als koprot en de bodemschimmel fusarium. Daarnaast wordt gekeken naar de invloed van nutriënten, sporenelementen en oogsttijdstip op de kwaliteit van de uien. Ook krijgen hardnekkige problemen zoals scheurkontjes aandacht in het onderzoek. De bestaande rassenproeven via het Uien Innovatie- en Kenniscentrum (UIKC) krijgen binnen deze PPS een vervolg.

Werkgroepen

Chris de Visser van Wageningen University and Research is in opdracht van de topsectoren de programmamanager van het gezamenlijke uienonderzoek. De specifieke onderzoeksonderwerpen worden uitgewerkt in werkgroepen, waarin ook telers vertegenwoordigd zijn. Deze werkgroepen zorgen er ook voor dat het daadwerkelijke onderzoek plaatsvindt.
De stuurgroep van de PPS is verantwoordelijk voor de grote lijnen in het onderzoek en de communicatie.

'Wij willen de komende jaren flinke stappen maken om de kwaliteit van onze uien beter beheersbaar te maken', stelt Gunter. 'De resultaten vanuit de proeven willen we zo snel communiceren met de hele sector. Uiteindelijk moet vanuit het onderzoek meer eenheid in de adviezen ontstaan. Daar heeft de hele uienketen profijt van.'

Sterk platform

Overigens gaat Gunter ervan uit dat het kwaliteitsonderzoek na de looptijd van drie jaar een vervolg krijgt. 'We hebben nu een sterk platform en er blijven ongetwijfeld vragen genoeg over om enthousiast door te gaan met onderzoek.'

Gunter benadrukt het belang van het ketenbrede onderzoek door te stellen dat de ui wereldwijd de meest geteelde groente is. 'De wereldconsumptie verdubbelt naar verwachting in de periode tot 2050 tot zo'n 150 miljoen ton op jaarbasis. Het betekent dat wij, voor behoud van onze exportpositie, moeten streven naar een productie van 2 tot 2,5 miljoen ton Nederlandse uien. Ofwel wij zullen meer uien van de beste kwaliteit moeten telen van een hectare. Netto 125 ton is een mooie uitdaging.'

Instrumenten

Uienteler Jaap de Zeeuw uit Nagele sluit zich aan bij de woorden van Gunter. 'We zijn het er allemaal over eens dat de gemiddelde kwaliteit van onze uien omhoog moet. Als telers hebben we behoefte aan instrumenten om de juiste keuzes te maken. Dit integrale onderzoek kan daar zeker aan bijdragen.' De Zeeuw is namens het Platform Nederlandse Uientelers betrokken bij de nieuwe PPS.

De Visser verwacht dat in de loop van dit jaar de eerste onderzoeksresultaten gemeld kunnen worden. 'Geleidelijk krijgen uientelers meer handvatten om hun kwaliteit beter te sturen. Voor wat betreft de onderwerpen voor onderzoek streven we naar veel flexibiliteit. Als de actualiteit daarom vraagt, willen we zo snel mogelijk knelpunten aanpakken.'

Nieuwsbrief

De Visser vertelt dat er via de website van Holland Onion Association een link komt naar alle informatie die betrekking heeft op het kwaliteitsonderzoek. Uientelers kunnen zich daarbij ook aanmelden voor een speciale nieuwsbrief die waarschijnlijk zo'n vier keer per jaar digitaal wordt rondgestuurd.