Veredelingsprogramma houdt rekening met consument

'Er gebeuren hier fantastische dingen', zegt John Willems niet zonder trots over het veredelingsstation van Nunhems in het Limburgse Nunhem. 'De inspanningen van onze veredelaars hebben veel impact op zowel de groentesector als op de voedselvoorziening.'

Vanwege het honderdjarige bestaan van zaadfirma Nunhems werden deze week journalisten uitgenodigd om bij te praten over de veredeling van groentegewassen. Tijdens de bijeenkomst keken veredelingsspecialisten vooruit naar de behoeften van de consumenten over tien of twintig jaar.

24 gewassen

De vraag vanuit de keten bepaalt volgens Willems de richting van de veredeling. 'We vertegenwoordigen in 24 gewassen wereldwijd zo'n 1.200 variëteiten. Bij het kweken van nieuwe rassen houden we rekening met de wensen en behoeften van telers, verwerkers, handelaren en natuurlijk de retailers en consumenten. We merken wel dat de invloed van de eindgebruikers op de veredeling toeneemt.'

Carin Stroeken is bij Bayer CropScience Vegetable Seeds ketenmanager en houdt zich bezig met trends in de markt. Zij vertelt dat vanwege de verre horizon de focus vooral ligt bij de generatie Z (20 jaar en jonger) en de millennials (20 tot 35 jaar). 'Jongere generaties zijn zich sterk bewust van de invloed van voedsel op de fysische gezondheid en het mentale welzijn. Uit onderzoek blijkt dat jongeren meer bereid zijn om hogere prijzen te betalen voor beter voedsel', zegt Stroeken.

Kleinere huishoudens

Belangrijk voor veredelaars is volgens de ketenmanager het gegeven dat huishoudens steeds kleiner worden. Zeker in Westerse landen zijn er steeds meer alleenstaanden en samenwonende stellen zonder kinderen. In bijvoorbeeld Noord-Europa bestaat het gemiddelde huishouden uit maar net iets meer dan twee personen.

'Daarnaast is er een ontwikkeling dat het aantal maaltijden per dag toeneemt', vertelt Stroeken. 'Naast de drie traditionele eetmomenten is er vaker behoefte aan snacks tussendoor. Groenten kunnen daarin goed voorzien.'

Kleinere groenten

De trends overziend constateert Stroeken dat er meer behoefte is aan kleinere groenten en meer variatie in het groenteschap. 'Consumenten willen zelf hun groentepakket samenstellen. Daarbij kopen kleine gezinnen liever meloenen van 2 kilo dan meloenen van 5 tot 7 kilo, waarvan ze een week lang moeten eten. Dat zijn de uitdagingen waarmee onze veredelaars aan de slag gaan.'

Bij alles wat er gebeurt in de veredeling ten aanzien van gezondheid of gebruiksgemak, het mag nooit ten koste gaan van de smaak, benadrukt de ketenmanager. 'Smaak bepaalt voor 90 procent of een consument bereid is om een product nogmaals te kopen. Daarop is in principe geen compromis mogelijk.'

Samenspel

Stroeken stelt net als Willems dat de hele keten betrokken is bij het proces om de perfecte groente in de markt te zetten. 'De werkelijke invloed van de kweker is niet eens zo groot. Het voldoen aan de wensen van de consument is uiteindelijk een samenspel waarbij alle schakels in de keten zo goed mogelijk moeten samenwerken.'

Hoofdveredelaar Coert Engels van Bayer CropScience Vegetable Seeds vertelt dat de tijdsduur voor de ontwikkeling van nieuwe rassen per groentesoort varieert van 7 of 8 jaar voor sla tot zo'n 25 jaar voor een gewas als asperge. Elk jaar opnieuw starten veredelaars per gewas een veredelingsprogramma op. 'Dus elk jaar opnieuw bepalen we welke eigenschappen nodig zijn om de gewassen verder te verbeteren.'

Inkruisen

Het inkruisen van nieuwe eigenschappen gebeurt nog voornamelijk op de traditionele manier. Bestaande rassen worden daarbij gekruist met variëteiten met de gewenste erfelijke informatie.

'Genetische modificatie wordt in de groenteteelt nog niet toegepast. Dat heeft te maken met een Europees verbod en bovendien zijn de technieken veelal te duur om toe te passen in de relatief kleine groentegewassen. Wel maken we bij de selectieprocedure vaak gebruik van moleculaire merkers', zegt Engels.

Pitloze watermeloen

Voorbeelden van nieuwe veredelingsproducten die Bayer op de markt brengt, zijn de pitloze watermeloen Fashion, de galiameloen Galkia met een herkenbare gele kleur bij afrijping en de tomaat Intense die geschikt is voor snijderijen vanwege een hoog drogestofgehalte. Verder richten veredelaars zich op gekleurde snackpeen en testen ze kleine snackkomkommers op smaak en uitstalleven.

Willems spreekt zelfs over een 'groenterevolutie'. 'Vroeger aten mensen robuuste groenten voor een voedzame maaltijd. Tegenwoordig is de variatie groter en ligt de nadruk op smaak, gemak en gezondheid. Met nog meer focus op de groente van morgen hopen wij als veredelingsbedrijf een bijdrage te leveren aan de consumptie van meer groenten. Dat is nodig, want ook in Nederland komen we nog niet aan de gewenste consumptie van gemiddeld 250 gram per dag.'