Meer regie boer nodig bij smart farming

Bij smart farming gaat het vooral om gebruik van big data, om plaatsspecifieke gegevens van onder andere bodem, gewas en opbrengst. Smart farming biedt mogelijkheden om kunstmest en gewasbescherming nauwkeuriger in te zetten. Dit kan zorgen voor kostenbesparing en een homogenere opbrengst.

Bij big data is het voor de boer belangrijk dat hij eigenaar van zijn data is en afspraken kan maken over het gebruik ervan. Dat vraagt om goed databeheer en mogelijkheden tot datahergebruik, stelt ABN Amro. 'Het is cruciaal dat boeren controle behouden en zelf kunnen besluiten met wie ze data delen en onder welke voorwaarden.'

Voor LTO Nederland is de eigendomssituatie van de big data een belangrijk aandachtspunt. 'De data zijn in principe het eigendom van de agrarisch ondernemer. Die moet baas blijven over de informatie. De boer moet een vinkje kunnen plaatsen om aan te geven wie de data mag inzien', zegt Jaap van Wenum, voorzitter van LTO Akkerbouw.

Gemotiveerd

Er is volgens ABM Amro vooral waarde te creëren door databronnen te integreren en de ontsloten informatie te vertalen naar de praktijk. Hierbij is het belangrijk dat een omgeving ontstaat waarin boeren, toeleveranciers en verwerkers van producten gemotiveerd worden om data te delen.

Van Wenum: 'Big data krijgen vooral waarde als je er transparant mee omgaat en je de informatie deelt met anderen. Door de data te delen kun je er extra kennis uit halen. Dat geeft mogelijkheden voor innovatieve ideeën of aanpassen van processen.'

Volgens teeltadviseur Fokko Prins van Agrifirm Plant is Akkerweb een voorbeeld van hoe big data op een mooie manier bij elkaar zijn te brengen en te gebruiken. Akkerweb voorkomt versnippering van data, en telers kunnen er zelf voor kiezen met wie ze de data willen delen.

Plaatsspecifiek

Bij big data gaat het onder andere om gegevens van de bodem (stikstof, fosfaat, kali, pH, organische stof), vochtgehalte, temperatuur, gewasgroei en opbrengsten. Deze plaatsspecifieke gegevens geven inzicht in de verschillen binnen een perceel. Dit biedt mogelijkheden om met taakkaarten de variaties binnen een perceel te verkleinen.

Maar het gebruik van big data kan ook een keerzijde hebben. Van Wenum maakt zich onder andere zorgen over de mogelijkheden van koppelverkoop. 'Als producenten van gewasbeschermingsmiddelen als enige de beschikking krijgen over weerdata, ontstaat een toenemende afhankelijkheid van het chemiebedrijf. Daar moeten we waakzaam op zijn.'

Gebruik blijft achter

In de praktijk blijft het gebruik van big data en precisielandbouw achter. 'De belofte van smart farming en de technologische mogelijkheden daarvan overtuigen de boer nog niet', aldus ABN Amro in de notitie. De producten sluiten volgens de bank niet aan bij de praktijk. 'Technologie hoort de boer te volgen, niet andersom.'

Voordat een boer met een nieuwe techniek begint, moet die zich eerst bewijzen. 'Boeren kijken daarbij in de eerste plaats naar collega-boeren, om te zien of een technologie werkt. Zo ontstaat een vicieuze cirkel: de technologie werkt onvoldoende, omdat de groep die nu proactief experimenteert en bijdraagt aan verbeteringen klein is. En die groep blijft klein, omdat de technologie onvoldoende werkt.'