'Toekomst voor landbouw met aanpassingen in Veenweide'

U pleit in uw boek voor een Deltaplan voor het veenweidegebieden. Waarom?

'Friesland is een rijke provincie als het gaat om landschapstypen klei, veen en zand. Door de diepontwatering verschrompelt het veen. De kwetsbaarheid van de landschapstypen neemt toe. Dat heeft gevolgen voor toerisme, maar ook voor biodiversiteit. Daarom pleit ik voor een Deltaplan. Hierin participeren waterschappen en provincies in de vorm van een gebiedsfonds. Bovendien zie ik kansen voor een herpositionering van agrarische bedrijven.'

In Friesland zijn boeren, Wetterskip Fryslân en andere organisaties bezig met de uitvoering van de veenweidevisie. Is dat niet voldoende?

'Dat is een goede eerste stap naar een robuust watersysteem. Maar het gaat te langzaam. Ik mis de samenhang met andere delen van Friesland en Drenthe. Het Lage Midden, de langgerekte badkuip van veen, grenst aan de zandgronden. Dat moet je als een geheel behandelen om tot een goed water- en natuursysteem te komen.'

Wat vindt u, is er nog wel toekomst voor boeren in het Friese veenweidegebied?

'Absoluut, alleen wel in aangepaste vormen, zoals met teelt van andere gewassen teelten en verbreding. Ik zie bijvoorbeeld mogelijkheden om lisdodde als ruwvoer te telen, dat kan het mais van de 21e eeuw worden. Maar een ondernemer kan het ook als isolatiemateriaal verkopen.
'Het kwam deze week ook naar voren uit het plan van Commissie Nijpels: we moeten meer kijken naar duurzaam boeren, naar het type ondergrond.
'Boeren in het veenweidegebied met 150 koeien kunnen beter naar een andere grondsoort verplaatsen. Dat past niet in het gebied.'

Is het niet te gemakkelijk om richting boeren te wijzen dat ze hun bedrijfsvoering moeten aanpassen?

'Ik ben mij er van bewust dat het spanning geeft. Het is ook iets voor de lange termijn, als de ligboxenstallen van nu over twintig jaar zijn afgeschreven. Zeker als we het koppelen aan klimaatverandering is er perspectief. In Friesland heerst nog het adagium 'Kom niet aan onze boeren'. Ik snap ook dat de boeren eerder kijken naar de hoogte van de melkprijs dan naar de klimaatverandering. Het is voor velen een ver-van-mijn-bedshow.
'Ik wil de bal niet alleen bij de agrarische sector leggen. Ook het waterschap moet meer het voortouw nemen, meer een visie vormen voor een robuust watersysteem.'