Van Dam, trek uw laarzen aan

1. Wie op voorhand zegt dat de derogatie niet verdiend is, graaft zijn eigen graf. Nederland heeft een goed verhaal. Daarmee moet Van Dam Europa afreizen.

2. Verlies het doel niet uit het oog. Het gaat in de Nitraatrichtlijn en bij het Nitraatcomité om de waterkwaliteit. Dat biedt perspectief. Fosfaatplafond en fosfaatrechten doen daar niets aan. Maak werk van een stevig actieprogramma voor betere waterkwaliteit. Alleen dan laat je zien dat je geen plafonds en rechten nodig hebt.

3. Laat zien dat onze derogatie dik verdiend is. Alle politieke spelletjes ten spijt, geeft de Nitraatrichtlijn recht op derogatie, als je kunt aantonen dat daardoor de waterkwaliteit niet verslechtert. En dat kunnen we. Derogatiebedrijven scoren niet slechter dan bedrijven zonder derogatie. Zonder derogatie is juist het risico groot dat bedrijven grasland omzetten in maisland. Dan krijg je pas meer uitspoeling van nitraat en fosfaat. Zit het milieu te wachten op meer kunstmest en minder organische stof in de bodem? Integendeel.

4. Schoei het actieprogramma op een nieuwe leest. Generieke aanscherping van gebruiksnormen werkt niet. Het put alleen maar de bodem uit. Op veel plekken wordt de waterkwaliteit gemeten. Al die gegevens worden alleen maar gebruikt om een gele of rode kaart te trekken. Een gemiste kans. Deze metingen laten juist zien dat er op veel plekken geen probleem is. Laten we metingen gebruiken om te kijken bij welke percelen er problemen zijn en daar maatregelen nemen.

5. Niemand is gebaat bij onbegrensde groei van de melkveestapel, ook in 2017 niet. Van Dam moet het crisisbudget vanuit Brussel (23 miljoen euro) aanvullen en inzetten voor reductie van de fosfaatproductie in 2017, bijvoorbeeld via een stoppersregeling.

6. Pas de grondgebondenheidseisen aan. Verschillende melkveebedrijven werken samen met akkerbouwers in de buurt. Mest gaat naar die grond. Daar komt ruwvoer voor terug. Dat moet ook meetellen. De grondgebondenheidseisen kunnen dan worden aangescherpt.

7. Laat aan Brussel zien dat we geen structureel probleem hebben. Wageningse analyses zeggen dat de fosfaatproductie over enkele jaren weer gaat dalen onder meer door de grondgebondenheidseisen, minder jongvee en stoppende bedrijven.

8. Export van fosfaat naar fosfaatarme landen moet niet langer meetellen voor het fosfaatplafond. Die export was er in 2002 nog niet. Ons 'probleem' is juist de oplossing voor landen met een tekort.

9. Als sluitstuk om onbegrensde groei te voorkomen kan, als Brussel dat per se wil, een tijdelijk fosfaatrechtensysteem worden ingevoerd. Als export van fosfaatkorrels en incidentele pieken in de fosfaatproductie niet meetellen voor het plafond, kan dit rechtensysteem zonder korting en met een oplossing voor knelgevallen worden ingevoerd. Het systeem verdwijnt zodra duidelijk is dat Nederland structureel onder het plafond blijft.

10. Zorg voor een betere prijs en lagere kosten. Een groter deel van de (melk)prijs moet bij de boer terechtkomen. De btw-vrijstelling moet blijven en de rode diesel moet terugkomen.

Elbert DijkgraafTweede Kamerlid SGP