15 miljoen euro weerschade bij groentetelers

Het weer zal bij groente- en fruittelers en de verwerkende industrie centraal staan bij de bespreking van 2016. Verloren gegane oogsten, verminderde opbrengsten en inhaaloogsten die de opgelopen achterstand niet konden compenseren, domineren het boekjaar. Vooral doperwten, wortelen en andere zomergroenten die bestemd zijn voor verwerking tot houdbare producten in pot, blik of diepvries, leden onder de natte lente en zomer en de droogte die daarop volgde tot half september.

De Europese koepel voor fruit- en groenteverwerkers Profel gaat uit van opbrengstdervingen van 20 tot 40 procent. 'De Profel-cijfers komen overeen met wat wij zien: minder opbrengst en verloren gegaan areaal, vooral door te veel water in Zuidoost-Nederland', zegt Cees Geven, directeur van coöperatieve telersvereniging De Schakel in Helmond, waarbij vijfhonderd professionele groentetelers in Nederland, België en Duitsland zijn aangesloten. 'De grootste schade betreft vooral minder opbrengst, over de hele linie. Voor veel telers is de situatie nijpend.'

Vertaling cijfers

Voorzitter Jan Roefs van LTO-vakgroep Vollegrondsgroente waagt zich aan een vertaling van de cijfers. 'Als je het over de schade voor telers hebt en uitgaat van 20 tot 40 procent opbrengstderving, dan praat je al snel over 5.000 hectare minder. Reken je voor het gemak gemiddeld 3.000 euro per hectare, dan heb je het al over 15 miljoen euro schade op telersniveau.'

Ook de verwerkende industrie lijdt. 'Grote bedrijven als Hak, Coroos, Ardo, Baltussen en Oerlemans Foods hebben er het meeste last van', constateert secretaris Peter Rijnhout van de Vereniging van de Nederlandse Groente- en Fruitverwerkende Industrie (Vigef) met 24 aangesloten bedrijven. 'De impact is groot. Je hebt te maken met een fabriek en een verwerkingscapaciteit, die je zo volledig mogelijk wilt bezetten. Hoe groot de precieze schade is? Geen idee, maar 2016 is een slecht jaar voor de verwerkende industrie.'

Rijko

Navrant voorbeeld is Rijko in Helmond, dat vooral wortelen, doperwten en bonen levert aan grote groenteconservenbedrijven. In een normaal jaar gaat het om 150.000 ton groenten, dit jaar blijft dat naar verwachting steken op de helft. Half juli moest het bedrijf noodgedwongen voor alle zestig werknemers werktijdverkorting aanvragen.

Operationeel directeur Peter Broeckx van Rijko wil niet ingaan op de impact die de weersomstandigheden op zijn bedrijf hebben. Zijn reactie via e-mail: 'Wij onthouden ons op dit moment liever van commentaar, omdat wij al veelvuldig in het nieuws zijn geweest en ons nu graag rustig houden om niemand verder voor het hoofd te stoten.'

Hak

Ook groenteverwerker Hak, die zijn zomergroenten vooral inkoopt via Rijko en Laarakker Groenteverwerking, merkt de gevolgen van het extreme weer van 2016. 'Telers kampen met slechte opbrengsten. Vooral doperwten en wortelen leden onder de vele regen; daarna de sperziebonen onder de droogte. Dat baart ons zorgen', vertelt Adri den Dekker, directeur inkoop en landbouw van Hak.

'We willen als A-merk dat onze producten bij supermarkten continu in de schappen liggen en bij de consument terechtkomen. We kunnen nu nog alles leveren, al zou er richting 2017 een gat kunnen ontstaan voor de levering van zomergroenten', zegt Den Dekker.

Gat verkleinen

'Door opnieuw uit te zaaien - bijvoorbeeld spinazie, sperziebonen en wortelen - proberen de telers het ontstane gat te verkleinen. Dat lukt niet overal. Vooral bij sperziebonen hebben we percelen moeten afkeuren omdat ze kwalitatief onvoldoende waren. Wat er bij de wortelen gaat gebeuren, is nog een vraagteken. De continuïteit van leveren baart ons zorgen', vervolgt de directeur inkoop en landbouw.

'We hebben ook te maken met een slechtere efficiency in de fabriek. Het voortdurend overschakelen van het ene product naar het andere levert ruis en inefficiëntie op, extra kosten dus. Over vier weken maken we de definitieve balans op.'