In de ban van het celgetal

In de afgelopen jaren hebben we geïnvesteerd in kostenverlagende zaken om het concept van onze low-cost dairy te versterken. Eén aspect daarvan was het verbouwen van het tanklokaal. Geen melksilo's meer, maar melk die na filteren en koelen meteen in de melktank wordt gepompt waarin het later de weg opgaat.

Daarmee is het nemen van melkmonsters ook veranderd. Via een druppelaar wordt een literfles gevuld in de zes uur waarin de tank wordt gevuld.

Ozonwater

Een andere verandering was het voor- en nabehandelen van de koeien. We gingen van jodium naar ozonwater. Leidingen werden aangepast en we leaseden een ozonator die van water desinfecterende ozonwater maakte. De theorie klonk mooi: afscheid nemen van twee verschillende soorten jodium, de vaten, en boven alles, de kosten ervan en overgaan op zoiets simpels en goedkoop als ozonwater.

Maar langzaamaan steeg het celgetal van de veestapel. Het gemiddelde celgetal in de maand januari was 407.000 en in maart was het 359.000, en daarmee een stuk hoger dan normaal. Andere factoren die meespeelden, was dat de melkkoeien als groep ver in dagen waren.

Testen

Vanwege het natte weer waren de koeien, die hoofdzakelijk buiten lopen, vaker vies en zagen we meer slotgatbeschadiging. We lieten de tanken melk en ook de koeien individueel testen op besmettelijke bacteriën. Uitslag: niets bijzonders, alleen maar een celgetal dat hoger dan gewenst was.

Gezien de verandering die samenvielen, is het moeilijk te zeggen wat nu de oorzaak is geweest van het hoge celgetal. We zagen aan de monsters van de tank dat regelmatig vet, eiwit en celgetal van één tank allemaal enorm laag waren. Een slecht monster dus.

Vertrouwen

In zo'n geval bel je de melkcoöperatie en verwijderen ze zo'n monster. Maar je verliest je vertrouwen in de nauwkeurigheid van alle monsters en vraagt je af of het ligt aan het nieuwe systeem van de druppelaar of aan de persoon die het monster neemt (de chauffeur) of toch aan het laboratorium.

Het gemiddelde celgetal van begin juni tot vandaag is 270.000, dus we gaan de goede kant op. Maar in deze tijd zou dat 50.000 punten lager kunnen zijn. We hebben nog regelmatig de koralen van de koeien nat, maar met de wind en warmte droogt het snel.

De deur uit

Een maand geleden hebben we de ozonator de deur uitgedaan en het voorbehandelen doen we weer ouderwets met 0,5 procent jodium en het nabehandelen met 1 procent jodium. Celgetal is een aspect waar we nooit helemaal grip op zullen hebben. Alleen al omdat onze koeien altijd buiten lopen en dus weersomstandigheden altijd van invloed zijn.