'Kleine sortering poters is beter'

Het ketenproject van de Werkgroep Consumptieaardappelen en Uien van LTO Nederland keek naar de vraag of een nauwere maatsortering het probleem van de in te schatten hoeveelheid pootgoed per oppervlakte bij het poten kan verminderen. 'Het blijkt dat we de nauwkeurigheid met de helft kunnen vergroten en dat is een forse verbetering', vindt Bossers.

Uit het project blijkt dat partijen pootgoed vaak een hoger percentage bovenmaat hebben dan de afgesproken tolerantie van 2 procent van het gewicht. Van de elf onderzochte partijen waren er vijf met meer dan 5 gewichtsprocenten overmaat. 'Dat is opmerkelijk en zorgelijk', zegt Bossers. 'Omdat het een kleine proef is, moeten we wel voorzichtig zijn met deze uitkomst.'

Te veel spreiding

Traditioneel kopen telers van consumptieaardappelen pootgoed in de maat 35/50. 'Bij een fijne sortering is dat 2.100 à 2.200 kilo per hectare en bij een grove sortering 2.700 à 2.800 kilo. Een spreiding van 700 kilo is veel', stelt Bossers.

In het ketenproject zijn zakken pootgoed van circa 25 kilo in vier maten (spit graded) gesorteerd: kleiner dan 35, 35/45, 45/50 en groter dan 50. Elke sortering is gewogen en geteld. In vijf van de zeven gevallen blijkt dat een split-gradedsortering dichter bij het geschatte gemiddelde komt dan een 35/50 sortering.

Tegelijk blijkt dat bij een split-gradedsortering een teler soms tot 6 procent minder areaal kan poten dan hij dacht in te kopen. Bossers: 'Extra pootgoed moeten kopen, is een economisch bezwaar. Een nog groter nadeel is dat de teler tijdens het pootseizoen restpartijen gaat kopen. Dat geeft fytosanitaire risico's en dat willen we als sector voorkomen. We moeten onze kwetsbaarheid tot een minimum beperken.'

Een fijne sortering is in de meeste gevallen beter dan een conventionele 35/50 maatsortering. Niet voor alle partijen zijn hiermee de problemen opgelost. Dit komt omdat er binnen een ras te veel afwijkingen zitten in maatsortering en de manier van sorteren niet secuur genoeg is.

'Voor een nog betere voorspelbaarheid moeten we naar geteld pootgoed. Voor een consumptieteler is dat lastig en een telmachine kost de pootgoedteler geld. Daarom moeten we beginnen met het uitleveren van een nauwere sortering', zegt Bossers. 'Voor een goed resultaat moet de teler de onnauwkeurigheid bij de pootmachine, door bijvoorbeeld slip, er ook uithalen.'