'Polders zijn topgebied voor crimineel'

De eerste flyers waarin openlijk om teeltlocaties voor illegale hennep werd gevraagd, zijn al in de Flevopolders gesignaleerd.
Om een indruk te krijgen: tussen 2012 en 2014 werden in het stedelijk gebied in Flevoland zeker 650 illegale wietplantages opgerold. Precieze cijfers over hoeveel wiet er in het buitengebied wordt geteeld, durven projectleider Jan Withoot en eenheidscoördinator Felix Oskam van de Coördinatie Eenheid Hennep van de politie Midden-Nederland niet te geven.
En daar zit een belangrijk deel van het probleem: de politie heeft onvoldoende zicht op wat er op het platteland allemaal gebeurt. 'De Flevopolders zijn een topgebied voor criminelen. Het is er weids en dunbevolkt. Hennepteelt bij boeren en tuinders in schuren, op de zolder van een aardappelloods of in een oude kas, dat gebeurt ergens achteraf. Daar valt het veel minder op dan in een woonwijk of op een bedrijvencomplex. Het is dus ideaal terrein voor dit soort criminelen', stelt Oskam vast.
Voor opsporing en vervolging is de politie daarom grotendeels afhankelijk van al dan niet anonieme meldingen van derden. Dat maakt dat slechts een klein deel van de werkelijke teeltlocaties wordt opgerold. 'We schatten zelf dat we ongeveer 20 procent van de illegale teelt kunnen achterhalen', erkent Withoot.
Een andere belangrijke handicap is het tekort aan politiemensen om de illegale hennepteelt in Midden-Nederland adequaat aan te pakken. 'In Noord-Brabant is een taskforce van 175 mensen opgericht. Dan kun je wat. Hier hebben we dat niet. Dat is dan ook een politieke keuze', aldus Withoot.

Wespennest

De twee waarschuwen boeren en tuinders voor het wespennest waarin agrariërs zich steken, mochten ze onverhoeds in zee gaan met lieden die ergens een wietplantage of illegaal laboratorium willen beginnen. De criminele organisaties die hiermee bezig zijn, opereren erg professioneel en kennen weinig scrupules.
'In het begin doen ze aardig en correct en proberen ze vertrouwen te winnen. Daarbij werken ze vaak met deskundig vervalste documenten, zoals inschrijvingen bij de Kamer van Koophandel en salarisafschriften die iemands identiteit moeten bevestigen of ze overleggen vage kopietjes van alleen een paspoort', zegt Oskam. Als het dan eens fout loopt, blijkt de huurder onvindbaar of gewoonweg niet te bestaan.
De teelt van nederwiet is uiterst lucratief en dat maakt dat de belangen groot zijn. Met zo'n vijf teeltrondes per jaar is met twee- tot drieduizend planten al gauw meer dan een miljoen euro te verdienen. De paar duizend euro die de verhuurder daarvan krijgt, staan dus niet in verhouding tot de winsten die worden opgestreken door de criminele organisaties.
'Mensen denken dat ze met de verhuur van een schuur of loods snel geld kunnen verdienen. Maar niets is minder waar. De problemen beginnen dan pas. Als de criminelen eenmaal binnen zijn, kom je er nooit meer van los. Stoppen met een verhuur is er voor de criminelen niet bij', waarschuwt Withoot.
Justitie schroomt niet om de criminele omzet zonodig op de verhuurder te verhalen. Daarna komt ook de fiscus langs en claimt het energiebedrijf de schade als illegaal stroom is afgetapt. Dan praat je al gauw over vele tonnen, aldus het tweetal.
Melden van verdachte aanbiedingen kan via Meld Misdaad Anoniem, via internet of op het speciale telefoonnummer (0800) 7000. 'We staan open voor iedere informatie. Hoe eerder we kunnen ingrijpen, hoe beter dat is', zegt Withoot. 'Dan hebben we tijd om bijvoorbeeld te rechercheren op kentekens en telefoonverkeer.'
Het duivels dilemma van boeren of tuinders met een wietteler over de vloer of ze zich melden, snappen de twee politiemensen ook wel. Withoot: 'We werken niet met een uitgebreid beschermingsplan. Wel zullen we alles doen om de veiligheid van de slachtoffers te waarborgen. Als iets is gemeld, komen we altijd kijken. Het is in ieders belang het proces zo vroeg mogelijk te stoppen. Bij de hennep gaat het om softdrugs, maar het is hardcrime.'

Strafbaar

Het faciliteren van hennepteelt is sinds 2015 net zo strafbaar als het telen zelf. Wettelijk gezien is de eigenaar van de gebouwen ook altijd verantwoordelijk voor wat daar gebeurt. Om te kunnen beoordelen of de verhuurder te goeder trouw is geweest, moet die kunnen aantonen dat hij of zij actief is nagegaan of de huurder inderdaad bonafide was. De wetgever gaat daarbij uit van de zorgplicht. Zo moet een eigenaar zijn eigendom aantoonbaar regelmatig fysiek controleren en kunnen bewijzen dat betalingen via de bank zijn gelopen. Lukt dat niet, dan volgt een ontnemingsvordering. Politie en justitie leggen dan beslag.