Boerinnen in geweer tegen schaliegas

Joost de la CourtHet is tijd voor actie. Deze oproep doen Inge de Vries uit Espel en Gerrie Abrahamse uit Marknesse. De boerinnen maken zich grote zorgen over het schaliegasproject. ‘Wij dachten eerst dat het bij een proefboring zou blijven, maar als die bron rendabel blijkt, gaat het gewoon verder’, zegt Abrahamse. ‘De term proefboring maakt het verwarrend. Maar de echte gevolgen worden pas nu langzamerhand duidelijk’, stelt De Vries vast.
Voor exploitatie van een schaliegasveld wordt een groot aantal boorputten geslagen, zo’n veertig stuks verspreid over een groot gebied. Die putten kosten alleen al 1,5 hectare landbouwgrond per stuk. Daarbij komen nog de toevoerwegen die daarvoor nodig zijn samen met een groot aantal transportbewegingen.
‘Ze gaan onder andere chemicaliën gebruiken. Dat is op zich al een risico, zoals het gevaar voor vervuiling van het grondwater. Als het daarmee fout gaat, hebben we zeker als landbouw direct een probleem’, aldus Abrahamse.

Imagoschade

Volgens het tweetal is er echter meer aan de hand. Naast directe schades zijn ze vooral bang voor imagoschade die schaliegaswinning kan veroorzaken.
‘Ook al is er een technisch bewijs dat winning veilig kan zijn, consumenten en overheden in landen die onze producten afnemen, laten ook hun emotie meebepalen bij de acceptatie ervan. Deze regio loopt de kans het etiket besmet gebied te krijgen. Met een smet op je grond verkoop je je bedrijf ook niet zo makkelijk meer. Daarbij duurt de eigenlijke winning misschien vijftien jaar, terwijl wij daarna nog heel lang met de nadelige gevolgen blijven zitten’, zegt Abrahamse.
De Vries vertelt over het witlofbedrijf dat zij met haar man heeft in Espel. Ze telen pennen voor anderen, maar trekken zelf ook witlof voor de versmarkt. ‘We zijn het enige witlofbedrijf in Nederland met Milieukeur. We doen ons best zo duurzaam mogelijk te werken, ook al brengt dat allerlei restricties met zich mee. Nu gebeurt er iets waar we zelf helemaal geen invloed op hebben. We krijgen hier gewoon zware industrie.’
De boerin vindt het wrang dat juist boeren en tuinders die erg actief zijn op het gebied van duurzame energieopwekking, nu door een vorm van niet duurzame energiewinning dreigen te worden gestraft. ‘De schade die schaliegaswinning kan veroorzaken, staat niet in verhouding tot wat het oplevert.’.

In de benen

De boerinnen merken dat inmiddels vooral overheden en de lokale politiek in de benen zijn gekomen om te proberen het gaswinningsproject te stoppen. Tot een brede maatschappelijke discussie over nut en noodzaak komt het volgens hen echter niet. Ook in de landbouw blijft het nog tamelijk stil, stellen zij vast.
Abrahamse: ‘Individuele boeren en tuinders lijken de gevolgen nog niet te overzien. LTO Noord Noordoostpolder heeft wel een actieve rol in een regionale werkgroep en heeft als afdeling en ook landelijk zienswijzen ingediend op de milieueffectrapportage. Maar in de reactie daarop gaat minister Henk Kamp van Economische Zaken weer niet in op de specifieke vragen die zijn gesteld. Hij sluist ze door naar een andere commissie. De overheid voert zo niet de discussie met de samenleving, maar met zichzelf.’
De Vries en Abrahamse willen graag met anderen gericht actie ondernemen. ‘Wij kunnen als LTO Noord-afdeling de leden hierin meenemen door ze allereerst te informeren en daarna op de juiste momenten de juiste acties te voeren’, zegt Abrahamse, die zelf secretaris is van LTO Noord Noordoostpolder. Als het maatschappelijk verzet groot genoeg is, dan kan dat het economisch belang van schaliegaswinning overstijgen, verwacht zij.
‘We realiseren ons dat we nu iets moeten doen. Samen met burgers en gemeenten kunnen we zoiets schadelijks wel degelijk tegenhouden.’