Rli-advies: zet GLB in voor kringlooplandbouw

Op verzoek van minister Schouten onderzocht de adviesraad hoe het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in Nederland het beste kan worden ingezet voor de transitie naar kringlooplandbouw. In het woensdag verschenen advies 'Europees landbouwbeleid: inzetten op kringlooplandbouw' doet de Rli een aantal aanbevelingen.

Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van de Europese Unie wordt eens in de zeven jaar opnieuw vastgesteld. De Europese Commissie heeft vorig jaar voorstellen gedaan, waarin de lidstaten meer vrijheid krijgen om met het beschikbare geld nationale doelen na te streven. Schouten heeft Rli gevraagd te adviseren over de manier waarop het GLB de komende jaren in Nederland het beste kan worden ingezet.

Koploper

Schouten wil dat Nederland in 2030 koploper is in kringlooplandbouw. Rli noemt deze doelstelling ambitieus en merkt op dat het van boeren veel zal vragen. Op dit moment is de overgang naar kringlooplandbouw vooral nog een (door velen ondersteund) wensbeeld. Dit vraagt daarom om een aanpak, waarbij gedurende de komende jaren stapsgewijs voortgang wordt geboekt, aldus het advies.

Daarom vindt Rli het belangrijk dat het landbouwbeleid en dus ook de inzet van de Europese landbouwgelden de komende jaren flexibel is. De basis voor betalingen aan boeren moet regelmatig worden aangepast aan de groeiende kennis en inzichten over kringlooplandbouw. RLI adviseert om bij de inzet van Europees geld steeds meer inkomenssteun te koppelen aan activiteiten die boeren ontplooien ten gunste van klimaat en milieu.

PlanetProof

Om deze prestaties te kunnen beoordelen, stelt de adviesraad de ontwikkeling voor van een puntensysteem voor groene prestaties. Hieraan kunnen ook al bestaande initiatieven vanuit het bedrijfsleven worden gekoppeld. Een voorbeeld is het PlanetProof-label dat momenteel wordt uitgerold. De eisen voor dit kwaliteitsschema zouden vertaald kunnen worden in punten voor inkomenssteun.

Door deze betalingen te koppelen aan steeds hogere prestaties op het vlak van klimaat en milieu kunnen boeren de omslag naar kringlooplandbouw geleidelijk inpassen in hun bedrijfsstrategie, aldus Rli. Door te gaan werken met één nationaal puntensysteem, zouden ook de administratieve lasten voor boeren en tuinders vergaand worden beperkt.

Compenseren

De Europese Commissie is van plan om in het nieuwe GLB te bezuinigen op het budget voor duurzame plattelandsontwikkeling. Rli adviseert het kabinet om deze korting op de tweede pijler in het GLB te compenseren vanuit de eerste pijler voor inkomenssteun.

Dit budget is volgens Rli hard nodig om de omslag naar kringlooplandbouw te ondersteunen. Bijvoorbeeld door kennis uit te wisselen, experimenten te doen en praktijkervaringen te delen op het gebied van bodemverbetering, biodiversiteit. Maar ook het tegengaan dan wel aanpassen aan de klimaatverandering. Daarnaast is het van belang dat dit geld beschikbaar blijft om boeren te belonen voor publieke diensten die zij verrichten voor het agrarisch natuur- en waterbeheer.