'Ik ondervind gebrek aan waardering voor agrariërs'

De voormalig directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en burgemeester van vier gemeenten heeft sinds september verschillende boerenbedrijven bezocht. 'In de praktijk zie ik veel innovaties. Dat stemt me optimistisch.'

Ik wil geen dijkgraaf van het kantoor zijn, maar ik wil beweging stimuleren

Kees Jan de Vet, dijkgraaf waterschap Brabantse Delta

Wat doet een dijkgraaf?

'Een dijkgraaf is voorzitter van het algemeen en dagelijks bestuur en is het boegbeeld van het waterschap. Met vijfhonderd medewerkers zorgt waterschap Brabantse Delta voor droge voeten, schoon en voldoende water in Midden- en West-Brabant. Het gaat om een gebied van meer dan 170.000 hectare waarin 21 gemeenten liggen en ruim 800.000 mensen wonen. Ik ken de streek goed, want ik ben hier opgegroeid.'

U bent burgemeester geweest van Prinsenbeek, Westvoorne, Leusden en Culemborg. Waarom bent u overgestapt naar het waterschap?

'Vanwege de maatschappelijke relevantie van het waterschap de komende jaren. We staan voor grote uitdagingen, zoals het veranderende klimaat.

'Waterschappen kunnen goed organiseren. Ze voeren grote projecten uit waar de hele wereld naar komt kijken. In mijn beleving zijn ze de meest innovatieve bestuursentiteit van de Nederlandse overheid.

'Ik voel de verantwoordelijkheid en de betekenis van het waterschap. Dat maakt het werk voor mij betekenisvol. Daarbij vind ik het aantrekkelijk om de komende jaren niet politiek op scherp te spelen.'

Wat is uw relatie met de landbouw?

'In de jaren negentig ben ik persoonlijk medewerker geweest van Gerrit Braks. Hij was toen minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Een landbouwstructuurnota en een natuurbeleidsplan werden uitgebracht. Het was de eerste keer dat de landbouw en natuurbelangen zo dicht bij elkaar kwamen.

'Braks vond het enorm belangrijk om de waarde van de natuur en de economische structuur van de land- en tuinbouw in samenhang te zien. Dit perspectief heeft me nooit meer losgelaten.'

Voor het eerst sinds jaren is er weer een minister van Landbouw. Wat vindt u daarvan?

'Ik hoop dat het ministerie van Landbouw weer in zijn kracht komt te staan en dat de sector een nieuw toekomstperspectief krijgt. Het is prachtig dat juist op het moment dat de landbouw een transitie doormaakt, een ministerie van Landbouw wordt neergezet.

'Kijk naar de recente commotie rond gewasbeschermingsmiddelen op aardbeien, de fipronilaffaire en de mestfraude. Dan is het goed dat de sector een eigen minister heeft die aan de ene kant kan aanpakken en thema's weet te verbinden en tegelijk perspectiefvol is.'

Wat valt u op, als u naar de landbouw in Noord-Brabant kijkt?

'Ik ondervind gebrek aan waardering voor de agrarische sector en ik vind dat er een te scherp politiek klimaat heerst. Dan doel ik vooral op de discussie rondom de intensieve veehouderij en de strengere normen die aan de sector zijn opgelegd. Ik vind dat de sector niet te politiek afhankelijk moet worden.'

U vervult als dijkgraaf ook een 'politieke' rol in het waterschap. Hoe kunt u eraan bijdragen dat de landbouw maatschappelijk een nieuw perspectief krijgt?

'Een waterschap is een versterkende overheid. De landbouw en het waterschap zijn afhankelijk van elkaar. Het is belangrijk dat we goed samenwerken. De afgelopen twee maanden heb ik een aantal landbouwbedrijven bezocht. In de praktijk zie ik veel innovaties. Dat stemt me optimistisch. Ik zou graag zien dat de resultaten van die innovaties de standaard worden in de agrarische sector.

'Mijn ambitie zou zijn dat ik elke week een agrarisch bedrijf bezoek, omdat wij daar ontzettend veel van kunnen leren. Dan zitten we in een sfeer van vooruitgang in plaats van stilstand door de partijpolitieke discussie. Ik wil geen dijkgraaf van het kantoor zijn, maar ik wil beweging stimuleren.'

Op welke terreinen gaat het waterschap onder uw leiding samenwerken met de landbouw?

'We staan voor dezelfde uitdagingen met het klimaat als meest urgente maatschappelijke vraagstuk. Waterschappen worden door hun jarenlange ervaring en deskundigheid bij het klimaatvraagstuk relevanter dan ooit.

'Daarnaast is er een langetermijnperspectief nodig op het gebied van bijvoorbeeld waterkwaliteit, waterkwantiteit en duurzaam bodembeheer. Daar moeten we het samen met de landbouwsector over hebben. Ik zie veel kansen om de samenwerking uit te bouwen.'

U hebt meteen de daad bij het woord gevoegd door langs te gaan bij Hans Huijbers, de voorzitter van ZLTO.

'We zijn het eens over de thema's die ik zojuist noemde. Maar hij gaf me ook een boodschap mee: het waterschap moet niet te geïsoleerd bezig zijn met ecologie. We moeten water, natuur en landbouw sterk in samenhang zien. Hij is van mening dat agrariërs heel goed de natuur kunnen beheren.

'Ik ben het met hem eens. De agrarische sector is voor de inrichting van het landschap van grote waarde. Als we in een goed bestuursklimaat tussen waterschap, landbouw- en natuurorganisaties gaan opereren, dan kunnen we volgens mij meters maken.'

Noemt u eens een aantal actuele thema's?

'De borging van zoet water voor de landbouw. Daarbij speelt de verzilting van het Volkerak-Zoommeer een grote rol. We willen agrariërs in West-Brabant verzekeren van een verantwoord toekomstperspectief om zoet water voor hun bedrijfsvoering te kunnen aanwenden. Voor het waterschap geldt, net als voor de boeren in het gebied, eerst het zoet dan het zout.

'Een andere belangrijke activiteit is het ruimtelijk inpassen van waterkeringen. We hebben 48 kilometer regionale keringen die we op niveau moeten brengen. Dit is belangrijk voor de veiligheid en het verantwoord kunnen blijven ondernemen. Daarover zijn we met de agrarische sector in gesprek.'