Akkerbouwers willen onbewerkte mest

Beuling noemt de noodzaak om mest te bewerken en te scheiden een fabeltje. Via Twitter mengde voorzitter Jaap van Wenum van LTO-vakgroep Akkerbouw zich in het debat. Hij spoorde zijn eigen organisatie en FrieslandCampina aan om de afzetmarkt van digestaat te onderzoeken.

Veel melkveehouders overwegen met monovergisters onbewerkte mest om te zetten in digestaat. 'Maar akkerbouwers zitten niet te wachten op verwerkte mest', zegt Van Wenum. 'Voedingsstoffen worden eerst door een dier opgegeten en de vergister eet vervolgens nog een fors deel van de organische stof op.'

Dwingende plafonds

Juist de dwingende plafonds in fosfaten en nitraten duwen akkerbouwers richting het best denkbare mestproduct. 'Producten als stalmest of champost hebben een duurwerking en verbeteren de kwaliteit van de bodem', stelt Van Wenum.

'Een gezonde bodem gaat uitspoeling tegen, heeft een groot waterbergend vermogen en kan meer CO2 binden. Nu duurzame bedrijfsvoering en klimaatdoelstellingen hoog op de agenda staan, is de keuze snel gemaakt.'

Bodemvruchtbaarheid

LTO-mestspecialist Wiebren van Stralen begrijpt de roep om onbewerkte mest. 'Het besef groeit dat onbewerkte mest een grote rol speelt bij de bodemvruchtbaarheid. En voor veehouders geldt: hoe effectiever je mest weet te plaatsen, hoe minder je hoeft te verwerken.'

Zowel Van Wenum als Van Stralen ziet nog volop plaatsingsruimte in alle uithoeken van het land, op de intensieve veegebieden in Noord-Brabant, Noord-Limburg en de Achterhoek na.

Logistiek regelen

Voor de beperkte uitrijmogelijkheden heeft Van Wenum een oplossing: 'Mestopslag in silo's of mestzakken op akkerbouwbedrijven. We kunnen zeker meer dierlijke mest op het land kwijt en we kunnen dat logistiek regelen.'

Van Stralen: 'Cruciaal is dat de akkerbouwer precies weet welke mestsamenstelling hij krijgt. Je zou dat eigenlijk al willen bemonsteren in de put. Door de mestverwerkingsplicht verdwijnt naast het noodzakelijke fosfaat veel nuttig organisch materiaal de grens over.'

Snel en goedkoop

Voorzitter Kees Romijn van LTO-vakgroep Melkveehouderij ziet vooral veehouders die snelle en goedkope oplossingen zoeken om overtollige mest van het bedrijf te krijgen. 'De mestmarkt is aanbodgestuurd en moet eigenlijk vraaggestuurd worden.'

Vervangende verwerkingsovereenkomsten bieden volgens Romijn kansen. 'Varkenshouders kunnen daarmee meer mest verwerken en een rundveehouder daarvoor laten meebetalen. De melkveehouder kan vervolgens meer onbewerkte mest afzetten tegen een betere prijs. Ik heb een coöperatieve samenwerking voor ogen waarbij akkerbouwer, rundveehouder en varkenshouder samen mest verwaarden. Sommige ondernemers doen dit al, maar op de totale mestmarkt is het een druppel op de gloeiende plaat.'

Potstal

Van Wenum adviseert veehouders niet direct naar mestverwerking te kijken, maar juist oog te hebben voor de mestproductie. 'Met name het gebruik van potstalsystemen zorgt voor mest waar de akkerbouw echt wat aan heeft. Geitenhouders leveren wat wij nodig hebben en hebben een goed alternatief voor drijfmest van runderen.'

Romijn denkt dat het voor een melkveehouder zaak is om de balans te vinden tussen het leveren van kwalitatief goede mest aan de akkerbouw en het verkleinen van de methaanuitstoot door mest zo snel mogelijk te vergisten. 'De melkveehouder heeft meerdere klanten om rekening mee te houden.'

Technologische oplossingen

Volgens Van Stralen zijn technologische oplossingen in zicht om het fosfaat te herwinnen uit mest. 'Daarmee kunnen we organische stof in Nederland beschikbaar houden, terwijl we het fosfaat exporteren of juist terugbrengen als fosfaatkunstmest uit gerecyclede mest.'

De LTO-mestspecialist ziet ook vruchtbare samenwerkingen tussen veehouders onderling of met akkerbouwers. 'Dan zie je dat de plaatsingsruimte toeneemt en bemestingsbehoefte nauw wordt aangesloten op het aanbod.'