Scholen en sector nader tot elkaar

Johan van Hal uit Boxtel draait vanaf het begin mee in de beroepenveldcommissie Zuid-Nederland. Met de doorontwikkeling van zijn melkvee- en zeugenhouderij merkte hij dat daarmee ook de behoefte aan goed geschoold personeel meegroeit.
‘Bij productiemedewerkers is het belangrijk dat ze er gevoel voor hebben. De meeste vaardigheden brengen we hun wel intern bij. Maar bedrijfsleiding en middenkader moeten beschikken over kennis, inzicht en managementvaardigheden. Die moeten op het juiste moment de juiste de juiste actie ondernemen. Daar heb je de opleidingen voor nodig.’
Van Hal ziet dat het groen onderwijs, vooral op mbo-niveau, een ontwikkeling doormaakt van voorheen eigen koninkrijkjes naar meer onderlinge samenwerking. Een logische ontwikkeling, vindt hij.
‘De sector krimpt en daarmee ook de instroom in het agrarisch onderwijs. Dan valt het niet mee om als opleiding bij te blijven. Onze taak als bvc is vooruit te kijken naar hoe de sector zich ontwikkelt en te zorgen dat het onderwijs daarin meegaat.’
De agrarische sector en het groen onderwijs moeten samen een kwaliteitsslag blijven maken, stelt de veehouder. ‘Certificatie van leer- en stagebedrijven, bijvoorbeeld, geeft al meer zekerheid over een bepaald niveau van het onderwijs.’
Van Hal ziet zich als bvc-lid als een afgevaardigde van de veehouderij. ‘Ik vorm toch de schakel tussen mijn collega-boeren en het onderwijs. Wij masseren; we praten regelmatig met schooldirecties over het te voeren beleid. We vertellen waar we tegenaan lopen en hoe wij het onderwijs zien. Daarbij staan we als partijen echt niet tegenover elkaar; we hebben elkaar immers nodig.’
De veehouder wijst op de ontwikkelingen in de informatica die ook in het onderwijs van pas komen. ‘Via VarkensNET wordt veel data verzameld die je goed in het onderwijs kunt gebruiken’, zegt hij.
‘Je kunt zo ook één digitaal landelijk lespakket ontwikkelen, ondersteund met onlinebeelden. Daardoor hoeft niet elke opleiding eigen lesstof te organiseren. De sector werkt al landelijk, en in veel opzichten ook internationaal, waarom zou je het onderwijs dan ook niet zo vormgeven?’

Arbeidsbehoefte

In de plantaardige sectoren is de arbeidsbehoefte het grootst. Dat maakt het belang van kwalitatief goed onderwijs er alleen maar groter op, constateert bvc-lid Romkje de Hoop. Als plantenteler en mede-eigenaar van een hoveniersbedrijf en tuincentrum in het Friese Triemen heeft ze tien mensen in vaste dienst.
Daarnaast fungeert het bedrijf als stageadres voor vmbo’ers en mbo’ers en biedt het werkervaringsplekken voor bijvoorbeeld Wajongers.
Opleidingen waren niet echt gewend om direct met het bedrijfsleven te praten, is De Hoops ervaring. ‘Het is toch een ander vakgebied en ze werken voornamelijk met landelijke lesprogramma’s. Maar je bouwt met sommige stagebegeleiders wel een goede relatie op, op basis van soms jarenlange samenwerking. Dan leer je elkaar te respecteren.’

Aansluiting

Het vinden van aansluiting van een leerling op een bedrijf is volgens de plantenteler cruciaal. Een opleiding doet het in haar ogen pas goed als ze hun leerlingen bewustmaakt waarom ze iets doet en dat het soms ook anders kan.
‘Je merkt het vaak al snel of leerlingen goed zijn voorbereid: stellen ze de juiste vragen, hebben ze een duidelijke opdracht meegekregen. En de kwaliteit van hun werk moet goed zijn, ondanks dat het vaak repeterende arbeid is. Wij verwachten dan een open houding van de stagebegeleiders, zeker bij de probleemgevallen die je hier ook krijgt.’
De Hoop ziet de rol van de bvc als die van kwaliteitsbewaker. ‘De uitdaging voor ons is ook om over te brengen aan de opleidingen welke behoeften er leven in de agrarische sector over vier of vijf jaar.’
De inspanningen van de bvc’s werpen volgens de ondernemers inmiddels hun vruchten af. ‘De opleidingen zijn er duidelijk van doordrongen dat het geen eenrichtingverkeer is. Ze vragen ons nu ook welke behoeften wij hebben.’