Positieve reacties en kritiek op Klimaatakkoord

De waterschappen zien het Klimaatakkoord als een mijlpaal in de ontwikkeling van het Nederlandse klimaatbeleid richting 2050, zegt Dirk-Siert Schoonman, bestuurslid van de Unie van Waterschappen. ‘Het is bemoedigend dat politiek en samenleving tot eenduidige klimaatdoelen en –maatregelen komen, die nu moeten worden uitgevoerd. Waterschappen zijn hierbij zeer actief en werken nauw samen met gemeenten en provincies in de regionale energiestrategieën.’

Ook de vakbonden reageren positief op het behaalde resultaat. De FNV is tevreden over de afspraken over de arbeidsmarkt, die in het Klimaatakkoord zijn opgenomen. Zo komt er een kolenfonds voor mensen die door de energietransitie hun baan kwijt raken. En de inspectie gaat streng toezien op veilig en gezond werk en het voorkomen van uitbuiting in de energietransitie als geheel. FNV legt het akkoord op 16 september voor aan zijn Ledenparlement

Banenverlies voorkomen

CNV spreekt op zijn beurt van een juiste balans tussen werkgelegenheid en het halen van de klimaatdoelstellingen. Een banenverlies van tienduizenden mensen in de industrie is voorkomen, constateert de bond. Wel worden hier de doorrekeningen die nog volgen kritisch gevolgd.

‘Wij willen zekerheid op lange termijn. Over wetgeving, belastingen en subsidies. Zodat consumenten weten welke investeringen in welke situatie lonen. Dan kunnen mensen hiernaar handelen en voorkomen dat de energierekening een stijgende kostenpost wordt’, zegt CNV-voorzitter Arend van Wijngaarden.

Marjan Minnesma, directeur van Urgenda, noemt het akkoord een stap in de goede richting, ‘maar de snelheid ligt te laag’. ‘Het Klimaatakkoord gaat over dertig jaar en met deze maatregelen ga je de gemiddelde temperatuurstijging niet onder de de 1,5 graad houden.’

Urgenda-vonnis

Volgens Minnesma negeert het kabinet het Urgenda-vonnis van de rechtbank dat eist dat het kabinet de CO2-doelen al in 2020 haalt en niet zoals in het akkoord pas in 2030. ‘Neem nu het rekening rijden voor elektrische auto’s waar ze over spreken. Dan ben je je met belastinginkomsten aan het regelen niet met het klimaat.’

Natuurmonumenten zegt ‘razend enthousiast’ te zijn over het klimaatakkoord. ‘Minister Carola Schouten verdient een diepe buiging voor dit uitstekende resultaat.’ De plannen om de CO2-uitstoot in de landbouw terug te dringen en die voor de veenweidegebieden worden hier positief ontvangen. Directeur Marc van den Tweel: ‘Minder uitdroging van kwetsbare natuurgebieden, minder instroom van ammoniak en betere kansen voor het herstel van weidevogels.’

Toch is er ook kritiek: beschermde natuurgebieden hadden volgens Natuurmonumenten een aparte status moeten krijgen bij de bouw van windmolens en zonneparken. Die gebieden zijn nu vogelvrij verklaard, vindt de organisatie.

Wezenlijke stap

Natuur & Milieu en de Natuur- en Milieufederaties zeggen dat het akkoord een ‘wezenlijke stap vooruit’ vormt. Wel noemen ze de inzet op het stimuleren van elektrisch rijden te mager. ‘Het terugdraaien van bestaand stimuleringsbeleid is ronduit schokkend.’ De clubs roepen het kabinet ook op geen energie of geld te verspillen aan ‘futiliteiten als het aanmoedigen van radiatorfolie, maar doeltreffende en serieuze maatregelen zoals het sluiten van kolencentrales’.

De industrie is niet blij met de nieuwe klimaatplannen van het kabinet. De CO2-heffing die het kabinet voorstelt, zet volgens brancheorganisaties als VNCI en FME Nederlandse industriële bedrijven op achterstand ten opzichte van het buitenland.
‘Dit kan en mag de bedrijven niet dwingen tot onrendabele investeringen’, zeggen ze. ‘Het prijst Nederlandse bedrijven uit de internationale markt, belemmert investeringen in duurzame innovaties en bedreigt daarmee de werkgelegenheid in de industrie en aanpalende bedrijfstakken.’

Industriebedrijven stellen betrokken te willen worden bij de verdere uitwerking. ‘Wij geloven dat Nederland voorop kan lopen in de wereld, maar deze aanpak maakt het in de praktijk buitengewoon moeilijk voor veel van onze bedrijven. Buitenlandse hoofdkantoren begrijpen niet waar Nederland nu heen wil.’

Draagvlak essentieel

‘Een politiek akkoord, maar nog geen breed maatschappelijk gedragen akkoord.’ Zo typeren de ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland de klimaatvoorstellen van het kabinet. ‘Wij gaan nu met de achterban de mogelijke effecten in kaart brengen, want dit is allemaal nog heel erg macro. Daarna gaan we met het kabinet in gesprek of we tot een maatschappelijk akkoord kunnen komen. Voor een akkoord dat 30 jaar mee moet, is draagvlak - voorbij de politieke tekentafel - essentieel voor zowel klimaat als economie.’

Oppositiepartijen zijn niet tevreden met het Klimaatakkoord. Dat is nog niet groen en eerlijk, vindt de PvdA, op wier steun het kabinet juist hoopt. De Partij voor de Dieren trekt feller van leer en spreekt van ‘gebakken lucht’, ‘compromisme’ en ‘pappen en nathouden’.

Het Klimaatakkoord dat nu op tafel ligt is al geboren met ‘een tangverlossing’, twittert Landbouwwoordvoerder William Moorlag van de PvdA. Het kabinet verschoof bijvoorbeeld wat lasten van de maatregelen van burgers naar bedrijven. Maar de PvdA maakt zich toch nog zorgen over ‘de betaalbaarheid voor gewone mensen’.

Regeringspartijen VVD, CDA, D66 en CU scharen zich achter het Klimaatakkoord. ‘Het laat zien dat CO2-reductie kan zonder mensen op kosten te jagen. Dit pakket helpt de Nederlanders juist in plaats van ze te straffen. Geen rare belastingverhoging voor automobilisten, wel een warmtefonds dat mensen in de komende dertig jaar helpt met het aanpassen van hun huis’, fractievoorzitter Klaas Dijkhoff weten.

Parijs haalbaar

CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma noemt het een eerlijk akkoord voor burgers en bedrijven. ‘Met de plannen van het kabinet zijn de doelstellingen van Parijs haalbaar en blijven de kosten betaalbaar. Als goed rentmeester wil het CDA de aarde, die we in bruikleen hebben van onze kinderen, beter doorgeven aan de volgende generaties.’

Het CDA wijst op de lagere energiebelasting voor huishoudens, een grotere bijdrage van de industrie en een beperking van de stimulering van dure elektrische auto’s. ‘Ook stellen we bedrijven in staat om te verduurzamen. Zo voorkomen we klimaatwerkloosheid door bedrijven die wegtrekken naar het buitenland’, zegt Heerma.

Van drammen naar daden

D66-leider Rob Jetten benadrukt dat het hard werken is geweest en ‘het was zeker niet makkelijk’. Maar volgens hem worden met dit Klimaatakkoord de klimaatdoelen gehaald. 'En tegelijkertijd is dit nog maar het begin. Want verandering krijg je niet door alleen iets op papier te zetten. Verandering krijg je door in actie te komen. En door samen te werken krijgen we het voor elkaar. We gaan van drammen naar daden.’

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers ten slotte vindt het Klimaatakkoord een mooi resultaat en een ‘uiting van goede zorg voor een kwetsbare schepping’. Hij noemt het ambitieus, maar de maatregelen houden ook rekening met de draagkracht van gewone gezinnen en mensen met een smalle beurs. ‘Bovendien nemen we echt de tijd voor de uitvoering ervan.’

(Bron: ANP)