Kamer verdeeld over plan Adema voor meer dierenwelzijn

In de brief aan de Tweede Kamer van vrijdag 1 maart zette landbouwminister Adema zijn plannen uiteen. Hij onderscheidt een eerste en tweede fase. De eerste fase kan op korte termijn (tussen 2026 en 2030) in werking treden, zonder flankerend beleid. De verantwoordelijkheid daarvoor kan bij de sectoren zelf worden neergelegd.

De plannen uit de tweede fase (tot 2040) zijn ingrijpender en kunnen daarom niet zonder flankerend beleid plaatsvinden. 'Het is aan een nieuw kabinet om daar invulling aan te geven', aldus Adema.

Met de voorstellen wil Adema het amendement van Kamerlid Leonie Vestering (PvdD) repareren. Wordt de reparatiewet niet aangenomen, dan is het amendement Vestering per 1 juli 2024 van kracht. Dit amendement schrijft voor dat dieren niet meer mogen worden belemmerd in hun natuurlijke gedrag.

Kritiek

Op het amendement was veel kritiek vanuit de sector en het wordt door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) beoordeeld als niet te controleren. Het plan zou grote aanpassingen vergen van agrarisch ondernemers en onvoldoende zijn uitgewerkt. Dat leidt tot onzekerheid, luidde de kritiek.

Het belangrijkste bezwaar tegen het amendement is dat wanneer deze ingaat, alleen de rechter via gerechtelijke uitspraken kan bepalen wat dierwaardig is. Het amendement geeft daar geen invulling aan. De vaste commissie van Landbouw sprak maandag 4 maart over het wijzigingsvoorstel van Adema met betrekking tot de Wet dieren.

Omdat Graus het voorstel nog met zijn fractie wil bespreken, is nog niet duidelijk of een meerderheid in de Tweede Kamer de plannen van demissionair landbouwminister Adema steunt.

Bij veel partijen klonk tijdens het debat wel de kritiek dat de bewindsman te lang heeft gewacht met de uitwerking van de plannen. Linkse partijen vinden dat Adema te weinig maatregelen neemt en dat deze daarnaast te vrijblijvend zijn. Esther Ouwehand (PvdD) dient daarom een amendement in als nadere invulling van het amendement Vestering. Daarin heeft de PvdD gedetailleerd uitgewerkt aan welke eisen veehouders moeten voldoen.

Tegenvoorstel

Volgens dit amendement moeten alle nieuwe stallen vanaf 2025 aan de genoemde eisen voldoen. Veehouders mogen langer de tijd nemen om wijzigingen door te voeren in bestaande stallen, maar moeten daar uiterlijk 2040 mee klaar zijn. Tjeerd de Groot (D66) kan zich vinden in dit plan, maar verwacht niet dat hier genoeg steun voor is. Daarom doet hij samen met de VVD een tegenvoorstel.

Daarin wordt in meer algemene termen, maar specifieker dan in het voorstel van Adema, beschreven waar veehouders aan moeten voldoen. Het idee van De Groot en Thom van Campen (VVD) is dat het kabinet over de precieze invulling overlegt met vertegenwoordigers van boeren en andere belanghebbenden, zoals de Dierenbescherming.

Kamerleden André Flach (SGP) en Eline Vedder (CDA) dienden ook een gezamenlijk amendement in. En ook Pieter Grinwis (CU) kwam met een amendement. Beide amendementen komen maandag 11 maart uitgebreider aan bod, wanneer de tweede termijn van het debat wordt gehouden. Voor het weekend reageert minister Adema schriftelijk op alle vier de amendementen die tijdens het debat zijn ingediend.

Convenant in de steigers

'We willen allemaal naar een meer dierwaardige veehouderij die aansluit bij de gedragsbehoeften van dieren. Waar wij in verschillen is de weg hiernaartoe', concludeert Adema. De kritiek dat hij te lang heeft gewacht met het uitwerken van de plannen, schuift hij terzijde. In 2022 is namelijk al gestart met de gesprekken die invulling moesten geven aan het Convenant dierwaardige veehouderij.

Adema merkt op dat daar stevige stappen zijn gezet en dat aan de convenanttafels in concept een akkoord klaarligt. Wanneer er een nieuw kabinet is dat aan de slag gaat met het flankerend beleid (de randvoorwaarden als het gaat om bijvoorbeeld transitiekosten, knelpunten in wet- en regelgeving en vraagstukken rondom de samenhang met de bredere verduurzamingsopgave), dan kan er snel een akkoord zijn, denkt Adema.