'Gewasbescherming vergt systeemdenken in en met de keten'

Wouter ten Brinke koos in 1997 voor een zelfstandig bestaan als teeltadviseur en leverancier van zaaizaden, meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Op basis van kennis en pragmatisme won hij het vertrouwen van telers in en rond de Noordoostpolder.

Anno 2022 staan de ondernemer en zijn team bekend als gedreven, innovatieve denkers en doeners voor wie maar één ding centraal staat: structureel goede teeltresultaten, het liefst op duurzame wijze verkregen.

Kennis en systeemdenken

Uitgaande van een gezonde bodem en een sterk, weerbaar gewas levert Ten Brinke de kennis en middelen waarmee telers hun grond en gewassen in topvorm houden. Het belang van kennis en systeemdenken wordt daarbij met het jaar groter, stelt de ondernemer vast.

'In het verleden dacht men dat chemische middelen alles konden verslaan. Er werd veel gespoten, soms meer dan nodig of wenselijk was. Nu begrijpt vrijwel iedereen dat het anders moet', zegt Ten Brinke.

'Wij gaan uit van een proactieve benadering. Dat doen we op basis van vruchtwisseling, een weerbare bodem met voldoende organische stof, rassenkeuze en intensieve monitoring', vervolgt de ondernemer. 'Wanneer je toch moet ingrijpen tegen ziekten of plagen, doe het dan op een slimme manier: vroegtijdig, zorgvuldig, alleen waar nodig en met middelen die de natuurlijke weerbaarheid van de bodem en het gewas zo min mogelijk schaden.'

Vergroening middelenpakket

'Voor dat laatste komt steeds meer ruimte', vult Fokke Smit aan. 'Vooral vanwege de groene of laagrisicomiddelen die er de laatste jaren zijn bijgekomen, zoals Biox-M, Kumar en Nemguard. Die zullen de weggevallen chemische middelen deels moeten compenseren. Certis Belchim speelt op dat vlak al heel lang een voortrekkersrol. Ook andere fabrikanten en leveranciers hebben de bakens verzet of zijn daarmee bezig.'

Ten Brinke: 'Die innovatie moet doorgaan en daar zou het toelatingsbeleid beter op afgestemd moeten worden. Waar het bedrijfsleven nog stappen in kan zetten, is het begeleiden van telers bij het effectieve gebruik van deze middelen. Zij hebben daarvoor nieuwe kennis nodig, omdat die middelen anders werken of om een andere benadering vragen dan we gewend zijn.'

Dat vraagt volgens Ten Brinke om systeemdenken in en met de keten. 'En om een nauwer samenspel tussen de producent met zijn productkennis, de adviseur die een brede kijk heeft en het totaalplaatje bij de boer overziet, en de teler als uitvoerder en bron van feedback.'

Proeven in uienteelt

Smit: 'Praktijkproeven en velddemonstraties spelen een belangrijke rol om nieuwe middelen onder de aandacht te brengen en kennis over te dragen aan telers. Daar besteden we duidelijk meer aandacht aan dan dertig jaar geleden.'

Samen met Ten Brinke en een van zijn klanten doet Certis Belchim dit jaar wat proeven in uien met de natuurlijke aaltjesbestrijder Nemguard, deels in combinatie met Vydate. 'Ik hoop daar veel telers te ontmoeten en ben benieuwd naar hun ervaringen en reacties', aldus Smit.

Nieuwe generatie

Volgens Ten Brinke pakken jonge boeren en tuinders de vernieuwing het snelst op. 'Die staan er meer voor open en zijn verder in het systeemdenken dan oudere boeren en loonwerkers', licht hij toe. 'We hebben samen met PPO, Agrico, Rabobank en Flynth een project opgezet voor zestien jonge akkerbouwers in de polders. Die gaan we actief begeleiden bij de vergroening van hun bedrijf, zodat er op de lange termijn voldoende rendabele teelten mogelijk blijven in deze regio.'

Het in maart gestarte project begint met bodemverbetering en de inzet van nuttige aaltjes. 'Vervolgens gaan we het breder trekken, naar de inzet van organische meststoffen, optimalisatie van het teeltplan en rassenkeuze en een duurzame, maar effectieve geïntegreerde gewasbeschermingsstrategie', vult Ten Brinke aan. 'Dan heb je het niet alleen over middelenkeuze, maar ook over monitoring, beslissingsondersteunende systemen en toepassingstechniek.'