Komt het ooit nog goed met het Westland?

De vernieuwing verloopt veel langzamer dan Coalitie HOT had gehoopt, terwijl de schaalvergroting in de sector ondertussen in hoog tempo doorgaat. Volgens Veerman moet het tempo omhoog naar 100 hectare per jaar om bij te blijven.

Het Westland wist niet te profiteren van de drie zeer voorspoedige jaren voor glastuinbouw vanaf 2015. Na de stilstand door de crisis hadden die tot een stevige inhaalslag moeten leiden. De laatste cijfers geven aan dat daar bedroevend weinig van terecht komt. Veel telers met nieuwbouw- en uitbreidingsplannen richten hun pijlen vooral op de ruime kavels in Rijssenhout, de Wieringermeer en in Zeeland. Ten opzichte van die glaslocaties heeft het volgebouwde Westland een steeds grotere concurrentieachterstand.

Vernieuwing nodig

Vernieuwing is broodnodig om levensvatbaar te blijven als glastuinbouwcluster inclusief de handels-, kennis- en toeleveringssector. Hier drijft de Westlandse economie voor een groot deel op, wat de noodzaak van de herstructurering extra groot maakt.

De vraag is waarop de hoop van coalitie HOT gebaseerd was. Bij de start liet Rabo-directeur Ruud Huirne nog weten dat de bank zoveel geld zou vrijmaken als maar nodig was. Maar geld blijkt niet voldoende als smeermiddel om de herstructurering vlot te trekken.

De obstakels die er liggen maken van de vernieuwing van het Westland bijna een Gordiaanse knoop. Te kleine kavels, kabels, te smalle laantjes, sloten en vaarten, noodzakelijke bodemsanering en duizenden woningen die tussen de kassen staan en herverkaveling frustreren. Het blijkt voor tuinders vaak aantrekkelijker om elders te investeren.

Zittende eigenaren

Tel daarbij op de verschillende belangen van de zittende eigenaren met elk een eigen toekomstagenda. Het vraagt veel geduld om alle hindernissen weg te nemen en duurzame kavels te realiseren. Glastuinders lopen echter niet over van geduld, zeker niet als ze willen investeren na enkele goede seizoenen. In andere regio's liggen grootschalige kavels bouwrijp te lonken, voor lagere grondprijzen bovendien.

Gezien de complexe opgave dient de vraag zich aan of de vitalisering van het Westland nog van de grond komt. De nieuwe Westlandse burgemeester Bouke Arends noemde tijdens zijn nieuwjaarstoespraak dat er juist kansen liggen. Vooral in het feit dat het merendeel van de telers 55-plusser is zonder opvolger. 'Dat biedt aan HOT ruimte voor overnames en schaalvergroting. Als we dilemma's positief benaderen is het glas halfvol in plaats van halfleeg.'

Met zijn optimisme toont de kersverse burgervader zich alvast een echte Westlander.