Choline beperkt omvang negatieve energiebalans

De meeste koeien krijgen na afkalven te maken met een negatieve energiebalans. De negatieve energiebalans is een periode waarin een koe onvoldoende in haar behoefte aan eiwit en energie kan voorzien. Dit begint soms al enkele weken voor afkalven. Melkkoeien met een negatieve energiebalans beginnen hun lichaamsvet te mobiliseren. Door het lichaamsvet te mobiliseren komt er energie vrij.

Stofwisseling

Bij grootschalige mobilisatie van de vetreserves kunnen er problemen met de stofwisseling ontstaan, doordat de lever de grote hoeveelheid vetzuren die uit het vetweefsel worden gemobiliseerd, niet kan verwerken. De lever gaat ketonlichamen produceren en vervetten. Zulke koeien krijgen subklinische of klinische slepende melkziekte.

De subklinische vorm komt het vaakst voor. Bij subklinische melkziekte zijn er vaak nauwelijks symptomen. Het is dan alleen in het bloed of de melk te meten.

Gevoeliger

Gevolgen voor de gezondheid en de productie van de koe zijn er wel. Dieren met te veel ketonlichamen hebben meer moeite om weer drachtig te worden en zijn gevoeliger voor andere aandoeningen zoals uierontsteking, baarmoederontsteking en lebmaagverplaatsing.

'Melkveehouders hebben er alle belang bij om de omvang van de negatieve energiebalans binnen de perken te houden', stelt directeur Jan Speerstra van Speerstra Feed Ingredients. 'Dat valt niet mee, want moderne melkkoeien zijn de afgelopen decennia juist gefokt op de capaciteit om vet te mobiliseren in de eerste weken van de lactatie. Maar daarmee zijn ook koeien gefokt die sneller last hebben van metabole stress en een verminderd afweersysteem.'

Goede verzorging

Het beperken van de negatieve energiebalans in een nieuwe lactatie begint met een goede verzorging en voeding van koeien tijdens de droogstand. Gezonde en fitte koeien kunnen de omschakeling naar melkkoe beter aan.

Het stimuleren van de ruwvoeropname in de laatste weken van de droogstand en de eerste weken van de lactatie helpt om een negatieve energiebalans te beperken. Een smakelijk, energierijk rantsoen draagt daaraan bij. 'Belangrijk is om te zorgen voor een glucoserijk rantsoen na afkalven', adviseert Speerstra. 'Glucose en bestendig zetmeel zijn nodig voor een goed functionerende lever.'

B-vitamine

Een stof die bijdraagt aan het in de hand houden van de negatieve energiebalans is choline, een B-vitamine die vroeger vitamine B4 werd genoemd. Het is essentieel voor veel lichaamsfuncties en wordt gevonden in elke cel in het lichaam. Choline kan door het lichaam worden geproduceerd, maar niet in adequate hoeveelheden.

Mensen en de meeste dieren nemen de benodigde hoeveelheid choline op via voeding. Bij koeien en andere herkauwers werkt dit niet. Choline wordt vrijwel volledig afgebroken in de pens.

Vitale lichaamsfuncties

De B-vitamine beïnvloedt vitale lichaamsfuncties, zoals de leverfunctie, de hersenontwikkeling, spierbewegingen, het zenuwstelsel en de stofwisseling.

Choline draagt bij aan het goed functioneren van de lever met als gevolg minder leververvetting en minder schadelijke ketonen in het bloed van de koe.

Onderzoek

De afgelopen decennia hebben verschillende universiteiten wereldwijd onderzoek gedaan naar het verstrekken van choline bij melkkoeien en effecten daarvan wetenschappelijk aangetoond. Naast een hogere melkproductie betaalt choline zich terug door minder gezondheidsproblemen in de maanden na afkalven.

Een lastig punt bij het verstrekken van choline aan melkkoeien is de afbraak van de stof in de pens. Reashure van Speerstra is een met plantaardig vet gecoate cholinechloride. Door de coating is de cholinechloride pensbestendig.

42 dagen

Speerstra adviseert om melkkoeien in de transitieperiode 42 dagen choline te verstrekken: van 21 dagen voor afkalven tot 21 dagen na afkalven.

Het meest recente onderzoek naar de effecten van choline in de vorm van Reashure heeft de Universiteit van Florida gedaan. Uit een vorig jaar afgesloten proef komt naar voren dat het verstrekken van choline in de transitieperiode niet alleen leidt tot een hogere lactatiepiek, maar tot een hogere melkproductie in de hele lactatie. In de proefperiode van veertig weken was de melkproductie van de koeien die choline kregen, gemiddeld 2,1 kilo per dag hoger.

Kosten

Volgens Speerstra is het gebruik van Reashure in de transitieperiode makkelijk rendabel te rekenen. 'De kosten zijn 36 cent per koe per dag. Alleen al door de hogere melkopbrengst is dat snel terugverdiend.'

• Klik hier meer informatie