'Gemeente straft boer met verhoging ozb'

Met name in de stedelijke gemeenten is de scheefgroei tussen woningen en niet-woningen het grootst en zijn de ozb-tarieven het hoogst. Zo had Enschede in 2017 in Overijssel het hoogste tarief voor niet-woningen van 0,7251 procent.

Melkveehouder Arjan Stokkers uit Enschede schrok toen hij na de bouw van een grotere stal de ozb-aanslag kreeg. 'De rekening viel hoog uit. Daarom ben ik de ozb-tarieven gaan vergelijken met de omliggende gemeenten', vertelt hij.

Groot verschil

'Het verschil is groot. Als wij 200 meter zuidelijker hadden gebouwd, in Haaksbergen, waren we bijna de helft minder aan ozb kwijt geweest. Dat steekt. Ook omdat het niet eenmalig is, maar de ozb-aanslag ieder jaar weer terugkomt.'

Het zal een moeilijke discussie met de gemeente worden om het tarief te verlagen, weet Stokkers. 'Het geld komt toe aan het algemene nut van de samenleving en het is belangrijk dat het voorzieningenniveau hoog blijft. Maar dat betekent niet dat een deel van de bevolking bijna alle lasten moet ophoesten. Dat gaat veel te ver.'

Niet realistisch

Dat vindt ook bestuurslid Joke Pasman van LTO Noord Zuidwest Twente. 'De kosten zijn niet realistisch. Van de hoogte van de ozb-aanslag slaan veel ondernemers steil achterover. Vanwege regelgeving moeten boeren vaker een grote stal bouwen om beter te voldoen aan dierenwelzijn. Maar de gemeente straft je af door het ozb-tarief te verhogen.

In gemeente Beemster is de scheefgroei tussen niet-woningen en woningen met een factor van 1,5 het kleinst. Al jaren zijn de lasten niet erg verhoogd, geeft wethouder Dick Butter aan. Dat wordt vanaf dit jaar anders, vermoedt hij.

Begroting niet rooskleurig

'Ik verwacht dat de tarieven volgend jaar aanzienlijk worden verhoogd, rond de 10 procent. Dat is geen populaire maatregel, gezien de komende verkiezingen. Onze begroting staat er niet rooskleurig voor. Als je het voorzieningenniveau op niveau wilt houden, dan ligt een ozb-verhoging voor de hand. Anders zak je door de bodem.'

LTO Noord trekt vooral aan de bel vanwege de gemeentelijke herindelingen. Op 1 januari 2018 fuseert een gedeelte van gemeente Littenseradiel met Leeuwarden. Leeuwarden hanteert in Friesland het hoogste ozb-tarief voor niet-woningen (0,7464 procent). In de omliggende gemeenten scoort Littenseradiel het laagst, met 0,2880 procent.

Compensatieregeling

Boeren kaartten dit aan bij de gemeente. Een meerderheid van de raad is voor een compensatieregeling waarbij ondernemers in drie jaar tijd minder ozb betalen.

In Groningen brachten de boeren de ozb-tarieven bij vijf burgemeesters onder de aandacht vanwege een komende gemeentefusie. 'Want in een fusieproces voeren gemeenten vaak het tarief van de grootste gemeente door en dat is vaak ook het hoogste tarief, stelt voorzitter Egbert de Vries van LTO Noord Het Hogeland.

Wethouder van Financiën

Dat is iets waar veel gemeenteraadsleden zich niet van bewust zijn, weet De Vries. 'Het is een lastige materie, ook voor politieke partijen. Dat weet de wethouder van Financiën. Hij maakt een eenvoudig voorstel dat vaak zonder amendementen door de raad komt.'

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) geeft aan dat jaren geleden bewust is gekozen voor de verschillen in tarieven tussen niet-woningen en woningen. Volgens VNG hebben boeren een voordeel dat over landbouwgrond geen belasting wordt geheven.

Overheveling

Gemeenten heffen uiteindelijk maar 3 procent van het totaal aan belastingen, stelt Maarten Allers, hoogleraar economie aan de Rijksuniversiteit Groningen en directeur van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden. Hij pleit daarom voor een overheveling van belastingen van het rijk naar gemeenten.

'Wanneer de belastingen dichter bij de burger komen te liggen, is er een betere controle. Dat kan uiteindelijk tot belastingverlaging leiden.'