Hoop gloort voor hogere melkprijs

Pieter StokkermansNadat de goede melkprijzen de laatste twee jaar een melkproductiestijging uitlokten, ontstond afgelopen najaar een daling van de melkprijzen als gevolg van een overaanbod. Die dip werd extra gevoed door problemen met de vraag in China, door een afname van de economische groei en door Rusland.
‘We zitten in een melkprijscyclus. De melkproductiegroei neemt nu af waardoor de marktstemming in de loop van 2015 zal omslaan en prijzen weer gaan stijgen. De vraag is alleen wanneer dat gebeurt’, zegt Osinga.
‘Een vuistregel is dat volgens de FAO/OESO de groei van de internationale zuivelmarkt 2 procent per jaar bedraagt, ongeveer 15 miljard kilo melkequivalent. Ongeveer de helft hiervan wordt meestal geleverd door de grote exporterende landen. Als die meer productiegroei laten zien, ontstaat vroeg of laat voorraadvorming en prijsdruk’, legt de LTO-zuivelspecialist uit.
‘Voor 2015 wordt verwacht dat hun productiegroei daalt naar onder het benodigde niveau: de productiegroei van de vijf grootste exporterende landen daalt van 13 miljard kilo in 2014 naar 4,2 miljard kilo in 2015.’
Maar ook binnen de EU wordt minder gemolken. In Frankrijk en Duitsland is de productiegroei al afgenomen. In Frankrijk hebben particuliere fabrieken door de contractualisatie een minimum leveringsplicht ingesteld voor vijf jaar, wat de flexibiliteit van Franse boeren om in te spelen op marktomstandigheden beperkt. In Nederland was de groei sinds augustus al zeer gematigd.
Binnen de EU is de positie van Polen en het Verenigd Koninkrijk belangrijk. Het is nog niet duidelijk hoe melkveehouders daar op de prijsdaling reageren. Wel is inmiddels bekend dat de melkveehouders in deze landen afgelopen jaar met een melkplasgroei van 7 procent fors doormolken.
Ook aan de vraagkant ziet Osinga positieve ontwikkelingen. Hij verwacht een wereldwijde groei van de economie als gevolg van de lage olieprijs. Dit geldt niet alleen voor de EU, maar mogelijk ook voor China, waar de vraag naar zuivel toeneemt.
In de VS groeide de economie in het derde kwartaal met 5 procent op jaarbasis. Verwacht wordt dat de Amerikaanse centrale bank (Fed) in maart of april de rente weer gaat verhogen. De sterke economische groei in de VS, in combinatie met de hoge dollarkoers, betekent dat Amerikaanse melkveehouders rekening moeten houden met meer groei van de vraag in de eigen markt, maar voorlopig minder exportmogelijkheden.
Verder is er wellicht goed nieuws uit Rusland. De boycot van zuivel uit de EU, VS, Canada, Australië en Noorwegen vervalt vooralsnog per 6 augustus. ‘De voorspellingen van begin 2014 konden geen rekening houden met de oorlog in de Oekraïne. Voorspellingen hebben dus een beperkte waarde’, stelt Osinga.

Scenario’s

De LTO-zuivelspecialist durft wel enkele scenario’s uit de kast te halen. ‘Wellicht is er een prijsherstel vanaf mei, wanneer de voorjaarspiek in de VS en Europa achter de rug is en de productiegroei is teruggevallen tot minder dan 2 procent op jaarbasis, Nieuw-Zeeland en Australië seizoensmatig uit de markt zijn en er wellicht politieke rust heerst in Oost-Europa.’
Een andere scenario is een plotseling prijsherstel vanaf maart, mocht El Niño voor minder regelval zorgen in Nieuw-Zeeland en Zuidoost-Australië, in combinatie met een groeiversnelling in de mondiale economie dankzij lage prijzen voor olie en lage rente.
Als minst gunstige scenario schetst Osinga een aanhoudend prijsdal gedurende 2015, doordat de productie onvoldoende snel reageert en tegenvallende economische groei in China en andere landen met dalende valutakoersen als gevolg.