Varkenshouders gaan met voederconversie sturen op CO2-voetafdruk

Het akkoord van Parijs verplicht bedrijven waaronder de retail om met ingang van 2025 een duurzaamheidsrapportage uit te brengen. Twee derde van de CO2-voetafdruk van de retail komt van de zuivel, vlees en eieren die zij verkopen.

'Retailers hebben er alle belang bij met hun inkoop scherp aan de wind te zeilen', merkt directeur duurzaamheid Henry Verwaijen van ForFarmers op tijdens het BIG Family regio event van de voerleverancier.

License to produce

De wereld om de varkenshouderij verandert en de sector heeft bij de politiek en het grote publiek een ander sentiment dan bijvoorbeeld chipfabrikant ASML. Verwaijen: 'In ons land staat de gebruiksruimte van de varkenssector ter discussie. Wees erop voorbereid dat CO2-voetafdruk, circulariteit en biodiversiteit licence to produce worden.'

Zo'n 90 procent van de CO2-voetafdruk van varkensvlees komt van het varkensbedrijf en 65 tot 75 procent daarvan van het voer en de grondstoffen die worden gevoerd. De gemiddelde voetafdruk van varkensvlees ligt op 3,75 kilo CO2 per kilo levend gewicht.

Uit een studie van ABN Amro blijkt dat op de 20 procent bedrijven met de beste voederconversie, dagontmesting en die mest verwerken tot biogas, de voetafdruk 2,75 kilo CO2 per kilo levend gewicht is.

Meer kilo's vlees

Een varkenshouder heeft ook andere knoppen tot zijn beschikking om aan te draaien. Een essentiële daarvan is de voederconversie, noemt Kasper Bakker van Saldo Advies Varkenshouderij tijdens een bijeenkomst van AgruniekRijnvallei. De hoeveelheid voer die een varken nodig heeft om een kilo te kunnen groeien, is de afgelopen jaren amper verbeterd, terwijl er per vleesvarkensplaats fors meer kilo's vlees worden geproduceerd.

Bekker rekent voor dat een tiende gunstiger voederconversie bij een groei van 700 gram per dag een besparing van 25 kilo voer betekent. Varkenshouders die 1.000 gram groei realiseren, kunnen in die situatie met 36 kilo minder voer toe. Bij de huidige voerkosten besparen ze 10 euro per vleesvarkensplaats, oftewel ruim 3 euro per afgeleverd varken.

Of anders gerekend: een een tiende betere voederconversie is in een groeitraject van 100 kilo gelijk aan 10 kilo voer. De waarde daarvan is nu 3 euro. Bekker: 'Een betere voederconversie gaat je in de toekomst meer opleveren dan twintig jaar geleden.'

Eisen

De 20 procent bedrijven die het best scoren wat betreft voederconversie, realiseren een 7 procent lagere CO2-voetafdruk dan een gemiddeld bedrijf. Zodra er eisen komen voor de CO2-voetafdruk en/of varkenshouders erop worden uitbetaald, verwacht Verwaijen dat ze het rantsoen optimaliseren op CO2 per kilo lichaamsgewicht.

'Of de CO2-voetafdruk op korte termijn voor de consument ook een item wordt, weet ik niet. Voor de retail wordt dat het wel', vervolgt de directeur duurzaamheid van ForFarmers.

Ontbossingsvrije soja

Een mogelijkheid om de voetafdruk te verlagen, is ontbossingsvrije soja voeren. Voorwaarde is dat de gebruikte soja komt van grond die aantoonbaar minimaal twintig jaar vrij van ontbossing is. De impact daarvan kan een CO2-voetafdruk zijn die tot 30 procent lager ligt, schetst Verwaijen.

Maar het aandeel soja in varkensvoer is de laatste jaren afgenomen. Daardoor is het effect op de CO2-voetafdruk op basis van het percentage soja in het voer 15 tot 20 procent.

Door de toeslag op ontbossingsvrije soja stijgt de kostprijs van varkensvlees en verslechtert de concurrentiepositie van Europees varkensvlees ten opzichte van varkensvlees uit China en de Verenigde Staten. 'Geen consument vraagt erom, maar dit moet door de markt worden betaald', zegt Verwaijen.

Dierlijk eiwit

Een ander alternatief is het gebruik van dierlijk eiwit. De beschikbaarheid daarvan voor varkens is beperkt. Daardoor is de prijs hoog, zegt de directeur duurzaamheid van ForFarmers. 'Bovendien accepteren niet alle landen waarnaar wij exporteren dat, zoals de Engelse retail.' Via voer-, management- en huisvestingsmaatregelen kan in theorie de CO2-voetafdruk met 50 tot 75 procent worden teruggebracht.

Een varkenshouder die de CO2-voetafdruk met 10 procent wil verlagen, maakt daarvoor al snel 32 eurocent per varken aan extra kosten, rekent specialist Erik Salemink bij ForFarmers voor tijdens het BIG Family regio event. Streeft hij daarnaast naar 30 procent meer circulariteit in het voer, dan hangt daar een prijskaartje aan van 1,33 euro per afgeleverd varken. Afhankelijk van de grondstoffenmarkt kan dat op een ander moment hoger of lager zijn.

'Blijf goed kijken naar wat er gebeurt in de stal', zegt Salemink. 'De grootste klapper om de CO2-voetafdruk te verlagen, maak je met de voederconversie. Blijf daarop sturen.' Verwaijen vult aan: 'Veehouders voelen zich verantwoordelijk voor hun omgeving, maar meer circulariteit in het voer met ook nog eens een lagere CO2-voetafdruk verhoogt de kostprijs. Die inspanningen moeten worden betaald.'