Hokverrijking op 1 op 3 varkensbedrijven op orde

Tot en met augustus heeft de NVWA op 124 varkensbedrijven gecontroleerd op dierenwelzijn. De inspecteurs hebben specifiek aandacht besteed aan hokverrijking. IJkpunt daarbij is een brochure van Wageningen University & Research met negen punten. Op 44 bedrijven voldeed de hokverrijking aan alle eisen, op 80 bedrijven was dat nog niet het geval voor alle criteria.

Sinds juni treden de inspecteurs handhavend op. Vanaf september kan de NVWA een bestuurlijke boete tot 1.500 euro opleggen als de hokverrijking niet voldoet. Daarnaast kan er worden gekort op een eventuele EU-inkomenssteun.

Veilig, bereikbaar, schoon

Op de punten veiligheid, bereikbaarheid voor de varkens en reinheid was hokverrijking over het algemeen in orde. Op het onderdeel reinheid kijkt de NVWA of het materiaal is vervuild met mest, urine, stof of zichtbare schimmels.

Om aan het criterium afbreekbaar te voldoen, moeten de varkens het materiaal kunnen verplaatsen of de structuur of vorm kunnen veranderen. Voorbeelden zijn een jutezak of voederbieten. Wat ook voldoet, is een zachte onbewerkte houten balk of plank die tot op de vloer komt, hangend aan een ketting op snuithoogte of in een houder.

Een zacht rubberen speeltje beoordeelt de NVWA als niet eetbaar, niet wroetbaar en niet beschikbaar voor alle dieren. Plastic touw, behandeld hout of autobanden zijn ongeschikt. Plastic kan schadelijk zijn voor de dier- en volksgezondheid en voor het milieu.

Wroetbaar

Het blijkt vooral lastig te voldoen aan de criteria wroetbaar, eetbaar en vernieuwend. Om te kunnen wroeten, moet contact tussen snuit en vloer mogelijk zijn. Zaagsel of ruwvoer op de vloer is wroetbaar. Onverwoestbare materialen, zoals een ketting, voldoen niet aan de wroetbehoefte van varkens en kunnen alleen als aanvulling op afbreekbaar en wroetbaar materiaal worden gebruikt.

Om aan het criterium vernieuwend te voldoen, is het volgens de NVWA nodig dat verrijkingsmateriaal aantrekkelijk blijft. Daartoe is het nodig het minimaal eens in de week te verversen, aan te vullen of te vervangen.

Ruwvoer

Eetbaar betekent dat materiaal opgegeten kan worden en een smaak of geur heeft en bij voorkeur voedingswaarde, zoals hooi, luzerne of snijmais. Reguliere voeding wordt niet als hokverrijking gezien. Ruwvoer is ook kauwbaar, net als vers hout of touw van natuurlijk materiaal. Geperst stro voldoet ook aan de criteria eetbaar en kauwbaar.

Met ruwvoeders op de vloer is aan veel criteria tegelijk te voldoen, ook aan het criterium beschikbaar. De varkens moeten er wel allemaal tegelijk bij kunnen. De NVWA hanteert hierbij als richtlijn: minimaal tweemaal per dag ten minste 20 gram per dier verstrekken.

Tijdens de inspecties noemden de varkenshouders als voordelen van hokverrijking dat varkens rustiger zijn en controles gemakkelijker zijn uit te voeren. Specifiek werd genoemd dat luzerne verstrekken aan opfokzeugen helpt bij het socialiseren van de opfokzeugen.

Nestmateriaal

Daarnaast is op 55 bedrijven gecontroleerd op de beschikbaarheid van nestmateriaal voor zeugen en gelten in het kraamhok. Op 27 zeugenbedrijven was er nestmateriaal beschikbaar, op 28 bedrijven was dit niet het geval. Negen bedrijven konden aantonen dat ze geen nestmateriaal konden gebruiken vanwege het mengmestsysteem.

Op 19 bedrijven was dit niet goed aantoonbaar. Zeugenhouders die nestmateriaal gebruiken, geven bij de controle aan dat het nestmateriaal (jutezakken) helpt bij het afbiggen van de zeugen.