'Tuinbouw kan energietransitie versnellen'

ECW is het energiebedrijf van Agriport A7. De kwekers zijn allemaal aandeelhouder. Kielstra zelf volgde de Hogere Landbouwschool in Leeuwarden en knoopte daar een studie Bedrijfskunde in Groningen aan vast. Via een stage raakte hij geïntrigeerd door de geliberaliseerde energiemarkt. 'Ik zag ook gelijk de link met de landbouw.'

Boeren verkopen zelf niet rechtstreeks energie aan de eindklant, ervoer Kielstra al snel op zijn stage. 'Daar komen andere gespecialiseerde partijen voor in beeld. Eigenlijk doet ECW op Agriport A7 nu hetzelfde als tussenpersoon voor de tuinders.'

Ontnuchterend

De impact van de energietransitie is groot. Kielstra vindt het daarom ontnuchterend hoe er in het publieke debat over duurzame energie wordt gesproken. 'De focus ligt op de kleinste dingen, zoals een paneeltje op het dak. En eigenlijk nooit over echt grote klappen. Er wordt ingezet op ontwikkelingen, zoals stimulering van elektrisch rijden, die objectief beschouwd veel te duur zijn en qua duurzaamheid relatief weinig uithalen.'

Toch zijn zulke inspanningen niet zinloos, omdat ze helpen bij de bewustwording, meent Kielstra. 'De energietransitie is geen revolutie, maar een gestage verschuiving. Vooral sociaal, want technisch is er al heel veel mogelijk. En dat versnelt naarmate het aandeel duurzame energie toeneemt.'

Kielstra merkt het zelf bij ECW. 'Voorheen werkte er bijna niemand in deze sector. Het was een heel gedoe om voor een vacature überhaupt kandidaten te krijgen. Nu stroomt de mailbox soms vol als we een oproep doen om mee te helpen om de energietransitie vorm te geven. Met uitdagende banen dient talent zich vanzelf aan. Hoewel er nog veel werk is te verzetten, ben ik daarom optimistisch over de haalbaarheid van de transitie.'

Krachten bundelen

De uitdaging is groot, de ruimte schaars. Hoewel er volgens Kielstra in de Noordkop, in vergelijking tot de Randstad, ruimtelijk meer kansen liggen. 'Minstens zo belangrijk is het dat ondernemingen de krachten bundelen en samen investeren in nieuwe projecten en de infrastructuur. Als die er een eenmaal liggen, kunnen andere partijen en doelgroepen aanhaken.'

Kielstra maakt een vergelijking met kralen rijgen. 'We zijn samen met andere partijen bezig met een warmteproject in Leeuwarden. Daar merken we hoe lastig het is om vraag en aanbod goed af te stemmen. Zeker in het begin. We hebben zelf ervaren dat het gemakkelijker is om met een x aantal tuinders te starten. Stap voor stap kunnen dan bedrijven en woonwijken aanhaken en nieuwe energiebronnen worden aangeboord.'

De glastuinbouw kan zo een versneller zijn van de verduurzaming van de omgeving. 'Zonder Agriport zou er voor een plek als Medemblik nooit geothermie zijn ontwikkeld, ook al was er rondom de kern volop ruimte. Het grote tuinbouwcluster bij Middenmeer biedt nu de kans daar toch naar te kijken en zelfs dan is de uitkomst allerminst zeker.'

Andijk

Andijk is in de vergelijking van Kielstra 'een volgende kraal'. Vanwege de investeringen in geothermie, is er een warmtenet aangelegd. 'Die infrastructuur is misschien wel de springplank voor de toekomst. Daarop kunnen we verder voortborduren. In Nederland is bij liberalisering gekozen voor specialisatie en schaalvergroting, maar ik voorzie een meer regionale insteek.'

ECW investeert veel in de geothermie. 'We hebben daar een voortrekkersrol in. Samen maken we stappen, al gaat het nog niet altijd even voorspoedig. Want als er technisch iets misgaat, dan loopt het gelijk in de papieren. Dat blijft het spanningsveld als voorloper. We hebben aan de ene kant voordeel van onderzoeksubsidies. Nadeel is dat niet alles goed gaat en niet alles is afgedekt.'

Langetermijnoplossing voor winterpiek

Desondanks blijft ECW zich in de voorhoede ophouden, ook met investeringen in hoge temperatuuropslag in de bodem. Kielstra ziet dat als een langetermijnoplossing voor de winterpiek. De eerste experimenten, onder meer met de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek en IF Technology, maken deel uit van een Europees onderzoeksprogramma.

Voor de proef heeft ECW twee putten geslagen van 450 meter diep. Als de temperaturen stijgen, hebben de kwekers minder aardwarmte nodig, legt Kielstra uit: 'Het idee is om de bodem als een batterij te gebruiken. Bij geothermie zouden we de installatie normaal uitzetten. Dan slaan we het water van 80 graden op in de bodem en spreken we die bron weer aan als het in het najaar kouder wordt. Ik denk dat het haalbaar is en dat die ontwikkeling in de transitie echt zoden aan de dijk zet.'