Subsidie voor bescherming velduil op grasland

Meer dan twintig paartjes velduilen broeden in graspercelen in Friesland, stelt vogelkenner en ring-er Lydia Barkema. Ze noemt het 'een bijzonder hoog aantal.' Barkema nam contact op met provincie Fryslân en Kollektivenberied Fryslân om de vogels die op de rode lijst staan, te beschermen. Dat de velduil zich op het Friese boerenland laat zien, heeft vooral te maken met de aanwezigheid van veel veldmuizen.

'De velduil is een nomadische soort en broedt daar waar veel voedselaanbod is. Dat kan in Scandinavië zijn, maar ook op de toendra of in het weidegebied van Friesland', zegt Barkema. Vooral rond Jutrijp, Hommerts en Wergea melden boeren velduilen in hun percelen.

Hectare

Voor Sybe van der Schaar van Kollektivenberied Fryslân reden om bij de provincie aan te kloppen voor een regeling. Boeren die hieraan mee willen doen, zijn verplicht 1 hectare grasland te laten staan tot het laatste jong vijf weken oud is. Dat betekent dat melkveehouders op zijn vroegst eind juni het perceel kunnen maaien.

Een behoorlijke periode om de vogels te beschermen, stelt Van der Schaar. 'Jongen hebben lang gras nodig om zich te verstoppen. Velduilen leggen de eieren om de één à twee dagen. Er zit dus een leeftijdsverschil tussen de jongen. Wanneer een jong twee weken oud is, wandelt hij uit het nest en verstopt hij zich in het gras', verklaart hij.

Om kostendekkend te zijn, is de vergoeding hoger dan de gebruikelijke ANLB-tarieven. Voor 1 hectare ontvangt een boer in plaats van de gebruikelijke ANLB-vergoeding van 650 euro 1.250 euro. Bijna een verdubbeling. 'De nesten bevinden zich in intensief bemest Engels raaigras. Wanneer boeren dat gras tot eind juni laten staan, is dat veel te lang. De voederwaarde is 0,0. Het gaat rotten. Het is niets meer waard', zegt Van der Schaar.

Melkveehouder Johan Oerlemans uit Ypecolsga is de eerste boer die meedoet aan de regeling. Sinds twee jaar spot hij de velduil regelmatig op zijn land. Dit jaar broedden twee paren er voor het eerst.

Verstoppen

'Een van de vogels vloog een halve meter voor de maaier op. Ik denk dat dat nest er niet meer is. De vogels verstoppen zich goed. Voor mensen die ze willen ringen, is het bijna onmogelijk om ze te vinden.'
In het andere nest liggen acht eieren. 'Wij doen er alles aan om ze te beschermen. Het is een zeldzaam dier. We kunnen er subsidie voor krijgen. Ik vind dat het beschermen van vogels bij bewust boeren hoort. Je moet aandacht hebben voor de natuur', zegt Oerlemans.

Barkema heeft twee broedparen geringd. Nu is het afwachten hoeveel kuikens vliegvlug worden. Net als weidevogels kan de velduil last hebben van predatie door bijvoorbeeld zwarte kraai of vos.
'Velduilen verdedigen hun nesten goed. Net zoals grutto's met z'n allen vroeger de zwarte kraai verjaagden, doen velduilen dit ook gezamenlijk. Wanneer een nest mislukt, beginnen ze soms opnieuw. Bij voldoende veldmuizen komt er vaak een vervolglegsel.'