Veel zorgen onder telers over laag of negatief inkomen

Dit blijkt uit de reacties van het Nieuwe Oogst Opiniepanel dat ruim 1.364 akkerbouwers, vollegrondsgroentetelers, fruittelers en bollentelers telt. Het grote aantal deelnemers zorgt voor een foutmarge van minder dan 3 procent.

De enquête maakt duidelijk dat de droogte zorgt voor grote verschillen in financieel resultaat. Bijna 10 procent verwacht in vergelijking met de laatste vijf jaar een significant beter financieel resultaat, ruim 16 procent een licht beter resultaat en ruim 21 procent denkt financieel ongeveer gelijk uit te komen.

Het grootste deel van de telers zit met zorgen. Ruim 21 procent denkt dat het financieel resultaat 0 tot 25 procent lager zal liggen dan de laatste vijf jaar. Bijna 22 procent schat het financiële resultaat 25 tot 50 procent lager in en zo'n 10 procent denkt genoegen te moeten nemen met de helft of minder.

Een reactie van een teler: 'Meer kosten gemaakt, harder moeten werken en daarvoor nauwelijks een beloning.' Een ander noemt het een regelrechte ramp: 'Ik hoop dat de regering dit inziet en ons financiële steun biedt, zodat er nog boeren overblijven.' Tegelijkertijd worden ook heel andere opmerkingen geplaatst: 'Droge jaren vallen altijd mee' en 'voor een graanbouwplan mag dit weer ieder jaar'.

Uit de reacties van LTO-leden blijkt dat 54 procent denkt te kunnen profiteren van eventueel hogere prijzen in de vrije handel, 46 procent ziet daartoe geen mogelijkheden. Vooral telers van aardappelen, uien, graan, appels en peren denken te kunnen profiteren van hogere prijzen.

'Opbrengsten blijven ver achter'

De ondernemers wijzen erop dat de opbrengsten ver achterblijven bij normaal en dat het maar zeer de vraag is of de prijzen dat goedmaken. 'De pootaardappelprijs gaat niet zo ver stijgen dat het de mindere opbrengst compenseert. En dat is wel de belangrijkste inkomstenbron', aldus een deelnemer aan het opiniepanel. Een uienteler wijst erop dat de prijs vorig jaar 1 cent was. 'Voor ons kan het snel beter.'

Voor veel ondernemers is het nog onduidelijk hoe het zal uitpakken. 'Mogelijk zullen de prijzen stijgen. Maar met een oogstraming van 10 ton uien per hectare en een kostprijs van 4.000 euro heb ik al een prijs van 40 cent per kilo nodig om enkel uit de kosten te komen. Momenteel is er nog geen zicht op wat de opbrengst in kilogrammen gaat doen', is een van de reacties.

Uit de antwoorden van het Nieuwe Oogst Opiniepanel blijkt dat telers zich de meeste zorgen maken over de aardappelen, terwijl dit voor velen een belangrijk gewas is. Bij schade aan het loofapparaat kan dit gewas zich minder goed herstellen dan bijvoorbeeld bieten. De meeste aardappeltelers verwachten opbrengsten die 20 tot 50 procent lager liggen dan normaal. Bij uien wordt aan soortelijke percentages gedacht.

Suikerbietentelers zijn iets minder pessimistisch. Veelal gaan ze uit van 10 tot 40 procent lagere opbrengsten. Graantelers spreken het meest over 0 tot 27 procent lagere opbrengsten. Bij vollegrondsgroente, fruitteelt en sierteelt liggen de percentages veelal tussen 0 en 30 procent. Bij elk gewas zijn er uitschieters tot soms 80 of 90 procent lagere opbrengst.

Telers van aardappelen verwachten in 40 procent van de gevallen een opbrengst die ligt tussen de 20 en 30 ton per hectare. Ruim 36 procent denkt tussen de 30 en 40 ton aardappelen te oogsten. Van de telers denkt 14 procent uit te komen op 40 à 50 ton. Slechts een paar procent denkt aan 50 ton of meer. Ruim 7 procent verwacht niet meer te kunnen rooien dan maximaal 20 ton per hectare.

De lage opbrengsten komen niet alleen door de combinatie van droogte en hitte, maar ook door de zware buien in het voorjaar. 'Daardoor zijn de aardappelen niet meer bestand tegen droogte, wat normaliter op onze grond wel het geval is', schrijft een teler.

Ruim 60 procent van de ondernemers kan en heeft beregend, blijkt uit de reacties van het opiniepanel. Vooral bij aardappelen, uien, suikerbieten, peen, fruit, vollegrondsgroente en siergewassen is dat het geval. Dit zijn meestal de hoogst salderende gewassen, omdat de capaciteit onvoldoende is om het hele areaal te beregenen.

Een perceel zeven of acht keer beregenen is geen uitzondering. Er zijn percelen die al negen keer zijn beregend en 'dit is nog niet het einde'. Iemand meldt gemiddeld 150 millimeter te hebben beregend.

De meeste telers houden per keer beregenen rekening met kosten van 150 à 200 euro per hectare. Van alle telers die beregenen schat 16,6 procent deze op meer dan 1.500 euro per hectare en 16 procent zit tussen de 1.000 tot 1.500 euro. Ruim een kwart (26,4 procent) zit op 500 tot 1.000 euro, ruim kwart op 250 tot 500 euro en zo'n 15 procent heeft tot 250 euro per hectare uitgegeven.

'Ik ben op onze 150 hectare wekelijks 5.000 euro kwijt aan dieselkosten. Nu er geen rode diesel meer is, is die schreeuwend duur. Beregenen vraagt enorm veel werk, zorgt voor lange dagen en ook nog eens voor diefstal. Ik ben bang dat het financieel een rampjaar wordt', aldus een teler.